Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Prószkowa pochodzą z okresu młodszej epoki kamienia- neolitu i są to 2 toporki, 2 siekierki wykonane z kamienia a także fragm. naczyń.
                                                           (ok. 4200-1700 roku p.n.e.)

O tym, że już dawno istniała tu osada świadczą kolejne znaleziska z okresu brązu

- w 1926 roku kiedy budowano drogę do Zimnic znaleziono sierp z brązu, fragmenty naczyń glinianych i cmentarzysko z grobami ciałopalnymi ( co świadczyć by mogło o kulturze przeworskiej - umieszczano obok zmarłego importy tj. ozdoby, naczynia ). Znaleziono też monetę z brązu cesarza Galeriusza wykonaną w mennicy w Kartaginie - jednak istnieje tylko zapis w archiwum a co się z nią stało nikt nie wie.

- w 1938 roku na Pomologii rozpoczęto badania archeologiczne, które kontynuowano w latach 1961-1962. Odkryto osadę z okresu wpływów rzymskich III-IV wiek n.e. Natrafiono na kamienne paleniska, żużel oraz fragmenty ceramiki - stwierdzono, że była tu osada produkcyjna, z okresu późnorzymskiego. Wytop żelaza odbywał się w oparciu o złoża rudy darniowej oraz miejscowe zasoby leśne ( żelazo z rudy darniowej wytapiano przy pomocy węgli drzewnych).

   Fakt ten potwierdzają znalezione paleniska, w których znajdowały się węgielki drzewne, popiół oraz żużel żelazny. Zapisano w protokole (I 37) „ bliższe rozpoznanie wykazało, że podany obiekt z uwagi na charakter i chronologię należy do nielicznych tego rodzaju zabytków i nie tylko na terenie Opolszczyzny, ale i całej Polski. Posiada dużą wartość poznawczą w zakresie badania pierwotnej produkcji metalurgicznej”

    W przedwojennej publikacji w archiwum, w teczce Prószków znajdujemy zapis, że w lesie (kierunek drogi na Komprachcice w 1937 roku murarz Piotr Tkocz znalazł średniowieczne grodzisko - pisze prof. Raschke, jednak badania tego miejsca w 1990 roku nic nie przyniosły (czas zrobił swoje)

   ...a może chodziło o coś innego…. Ten zapis pasowałby do podania głoszącego, że w 1250 roku jeden z przodków rodu Prószkowskich Stanisław miał wznieść w Prószkowie gród - jednak taka informacja pochodzi dopiero z XVIII wieku i mówi o niej historyk Sinapius ale nie podaje źródła skąd zaczerpnął  tę informację, pisze również opolski archiwista Steinert w 1925 roku i też nie podaje źródła być może nie zachowały się źródła a były znane Sinapiusowi i Steinerowi i kilku innym archiwistom.

   Od samego początku istnienia grodu, Prószków był gniazdem rodowym rodziny Prószkowskich.

Ważnym dokumentem dla dalszych losów miejscowości jest dokument księcia Bolka II z 28 kwietnia 1336 roku, który mówi, „ iż panom z Prószkowa oraz ich prawowitym następcom, książę daruje i zatwierdza ze wszystkimi prawami dobra Prószków w całej ich wielkości”

Ród rozrastał się pomnażał swe dobra.

Prawdziwą  nobilitacją, którą długo szczycić się będzie Prószków, było nadanie dzięki zabiegom Jerzego Prószkowskiego ( jak wiemy to on był twórcą politycznej i gospodarczej potęgi rodu Prószkowskich) w Wiedniu 24 kwietnia 1560 roku statusu miasta. Osada otrzymała przywilej organizowania targu i prawa miejskie. To ożywiło gospodarczo i ekonomicznie Prószków.

  W miarę upływu czasu po lokalizacji miast i wzmocnieniu się ekonomicznym mieszczan powstawały rady miejskie. Inaczej działały, inne miały kompetencje w miastach królewskich a inne w miastach prywatnych - do takiego należał Prószków, Biała, Niemodlin, Głogówek. Liczba urzędników i funkcjonariuszy miejskich zależała od wielkości miasta.

   Był pisarz, który prowadził księgi i finanse i protokoły rady, byli funkcjonariusze wymiaru sprawiedliwości: pisarz ławniczy, oprawca i w niektórych kat.

Prószków był jednym z 27 miast księstwa opolsko- raciborskiego.

  Jak już mówiłem był posiadłością prywatną ale miał radę miejską. Organ ten składał się z 3 czasem 4 osób na czele stał burmistrz.

  Prószkowscy rządzili dobrze i mądrze, bo na te lata przypada okres świetności Prószkowa. Prószkowscy nadawali przywileje miastu, w których określono obustronne stosunki. Na ich mocy Prószków teoretycznie rządził się sam. Prawdopodobnie jak w przypadku innych miast prywatnych właściciele ingerowali w jego gospodarkę finansową miasta.

  Polityka Prószkowskich była pomyślana w taki sposób, iż dając swobodę podległym mieszczanom, nastawiono się na czerpanie zysków z podatków, jednocześnie pozostawiając sobie możliwość ingerowania we władze miejskie przez zmiany na stanowisku rajcy.

  W różnych źródłach możemy przeczytać, że np. w 1743 roku Prószków zaliczany był do miejscowości o najniższym odsetku ludności utrzymujących się z rzemiosła, liczył 33 mieszczan, 3 kowali, rzeźnika, tkacza lnu, murarza, bednarza i stolarza.

   W 1809 roku w wyniku przeprowadzonych reform w państwie pruskim
nadano miastom samorząd - Prószków otrzymał prawo magistratu.

  W 1863 roku utworzono gminę w skład której weszły kolonie: Grzybowiec, Nowe Miasto, Nowy Świat, Obora, Stara Kuźnia, Wybłyszczów.

Zamieszkiwało ją 34 mieszczan, 21 zagrodników, 100 chałupników, 20 chałupników wagonowych.

Samorząd Prószkowa składał się z Burmistrza i dwóch radnych. Byli nimi: J. Barth, Maurycy Proskauer, Hollert, Kaletta, Renner, Tomczik, Rzygula, Piechaczek, Tomasz Barth. Burmistrzem został J. Barth, póżniej Kaletta a potem od 1873 Niedoba   od 1903 Friese   od 1913 Krombholtz

Przewodniczący prószkowskiego magistratu aż do 1939 roku używał tytuł Burmistrza .

W sali rycerskiej na zamku państwo Lakwa przytoczyli wiele szczegółowych informacji na temat  ordnugu w mieście - regulaminy, które można by bez poprawki przepisać i uchwalić w naszej gminie jako obowiązujące. Jeśli moi internauci zainteresowani są tym tematem proszę o kontakt z państwem Lakwa. Informacje, są prawnie zastrzeżone  nie dozwolone do publikacji.

  Trzeba sobie jasno powiedzieć, że do upadku miasteczka przyczynił się min. brak linii kolejowej. Wszyscy zaczęli przenosić się. Akademia Rolnicza część do Wrocławia, część do Berlina, fabryka fajansów – pracownicy poszli do Tułowic inni do Holicza (obecnie Słowacja). Krombholtz zmuszony był sprzedać browar i hotel „Pomologia”, w dodatku zlikwidowano Instytut Mleczarski (1917).
   Nie pomogła nawet uruchomiona w 1910 roku prywatna linia autobusowa pana Ziolko na linii Prószków - Opole, trochę nadziei pojawiło się gdy powstał projekt w 1912 roku o założeniu komunikacji tramwajowej - niestety wybuchła I wojna światowa i pokrzyżowała plany. Zaczęły się emigracje za chlebem.
   Potem wybuchła II wojna - rdzenna ludność uciekała w głąb Niemiec, zostali tylko Ci, którzy umieli trochę po polsku.
    10 maja 1945 roku władzę przejęła od wojskowej komendantury polska administracja cywilna. Powstała wówczas gmina zbiorowa obejmująca oprócz Prószkowa także Nową Kuźnię, Zimnice Wielkie, Zimnice Małe, Złotniki, Źlinice.

 W 1954 r powołano Gromadzką Radę - w wyniku nowego podziału administracyjnego Prószków wraz z najbliższym obszarem utworzył gromadę.
   Kolejna reforma z 3 grudnia 1972 roku przywróciła podział na gminy - i tak   1 stycznia 1973 roku Prószków stał się siedzibą gminy Prószków, na czele stał wójt. W skład wchodziło 15 sołectw.

 A z dniem 1 stycznia 2004 roku po wielu staraniach - nadano Prószkowowi   status miasta – wróciło do nas to co zostało nam kiedyś zabrane.

Myślę, ze znów jesteśmy na tej prostej pnącej się raz szybciej, raz wolniej ale  do góry. Po latach upadku znów idą wzloty - ale tak już w życiu jest

 Jesteśmy dumni z tego, ze tu się urodziliśmy, wychowywaliśmy, tu żyjemy, pracujemy, mieszkamy - chcielibyśmy aby wszyscy mogli szczerze powtórzyć słowa  poety Ryszarda Przymusa :

Kocham moje miasteczko

Położone nad rzeczką

Rzeczka w słońcu się mieni,

A miasteczko w zieleni…

Mamy rynek i kościół wspaniały,

Zamek, szkołę i miejsc uroczych wiele.

Park, gdzie każdy przystaje

Przed pamiątką – pomnikiem…

Znam tu wszystkich:

Każdego dorosłego

I dziecko.

I mnie wszyscy tez znają

w moim małym miasteczku…

Młodzi chłopcy z Ukrainy - Goście Starosty powiatu Opolskiego Henryka Lakwy