Szukając korzeni Św. Piusa X w naszej Chrzombeckey parafii, czepiam się każdej informacji „nitki”, która dotyczy tamtych czasów. Otylia Kania (ps. Oti Laksikowa), powiedziała mi, że w Żelaznej też są ślady pielgrzymowania mieszkańców naszego Śląska do Rzymu z tego okresu. Znalazłem adres i pojechałem.
   Państwo Pawleta ( nazwisko znane też  w Folwarku) – pieczołowicie przechowują pamiątkowy obrazek datowany w 1900. roku.  Każda taka pamiątka ma swoją historię, więc i ta,  którą się interesuję jest nią „skażona”.
 
   Pawleta w Żelaznej, rodzina  (wielodzietna)  a pamiątka po prapradziadku Ignacym Pawleta,   już dawno temu zaginęła .  Wszyscy od wielu lat jej szukali ale nie znaleźli. Cudem ocalała i cudem się odnalazła!
   
    Rok 1997 – lipiec - słynna powódź – Żelazna podobnie jak Folwark, też była zalana. Po powodzi zawsze się robi porządki a co nadaje  się do palenia,  przepuszcza się przez piec. Gospodarz,  Karol Pawleta – zupełnie przypadkowo, już w kotłowni podniósł taki zbutwiały rulonik starego papieru i coś go „kopnęło” aby przed wrzuceniem do pieca rozwinąć.
    Ogromne zdziwienie gdy zobaczył,  co po porządkach na strychu znalazło się w kotłowni  przeznaczone  na  unicestwienie.

    Obraz – pamiątka rodzinna – pradziadka z peregrynacji do Rzymu w roku 1900 w dniach 4-21 marca.
    Dziś to prawie relikwia, obraz pamiątka ma swoje honorowe miejsce w domu rodzinnym  w Żelaznej.

Z ustnych informacji wiemy, że pradziadek Ignatz Pawleta (i nieznane osoby) na rowerach a gdzie to było już możliwe koleją  pojechali w  (1900) do Rzymu.

Kiedy już miałem skopiowany obraz i powiększone szczegóły, nie trudno mi było domyśleć się celu i skorelować termin peregrynacji.

Wiadomo  że papież Leon XIII  ogłosił  bullą Properante ad exitum  rok 1900  -  Rokiem Świętym.  Rok Święty to także  otwarta przez papieża Leona XIII  Święta Brama w Bazylice św. Piotra,  a przejście przez tą bramę,  podczas pielgrzymki do Rzymu gwarantowało uzyskanie odpustu zupełnego. W okresie pomiędzy jednym a drugim "Rokiem Świętym"  "Brama Święta" jest  zamurowana.
 

 Już w Starym Testamencie znany był rok jubileuszowy obchodzony co 50 lat, wyrównywało się wtedy społeczne nierówności, a każdy był wyzwalany z długów.

   Pierwszy rok Rok Święty obchodzono od 1300 roku na Lateranie  miał być świętowany co 100 lat.( decyzją papieża Bonifacego VIII). Kolejni papieże skracali ten czas ( Klemens VI do 50 lat, ostatecznie Paweł II do 25 lat) Ostatni Rok Święty obchodzono w roku 2000 jako Wielkie drugie millenium przyjścia Chrystusa na świat .  Kolejny przypada na 2025.

   Czas kiedy środkiem lokomocji był rower, do pielgrzymki nasi rodacy musieli sie przygotować. Gdyby żyli w naszych czasach to lecieliby pewnie samolotem. Wybrali pierwsze dni marca, gdy śniegi zaczęły topnieć a kra na rzece Odra spływała juz do Bałtyku. Nasza Maryna z Folwarku, jak wiadomo, do św. Piusa X szła piechotą, (na własny rower, moim zdaniem nie pozwalał jej status społeczny).

Zrobiłem kopię fotograficzną i starałem się ustalić pewne fakty związane z tą rodzinną pamiątką. Przy okazji narysowałem drzewo genealogiczne rodziny Pawleta i znalazłem, że gałęzie, które wyrosły z korzeni Drzewa Ignatza Pawlety  z Żelaznej  sięgają do naszego Folwarku w trzech przypadkach (Georga Pawlety, Henryka Laksy, oraz Gertrudy Wróbel). Jaki ten świat mały.

A na zakończenie,  warto czasem zobaczyć jakie starocie po rodzicach, dziadkach - jako niepotrzebne stare graty, przeznacza się na spalenie.

P.S. Ignatz Pawletta jest również fundatorem kapliczki św. Niepomucena w Żelaznej