List otwarty

do Przyjaciół inicjatywy utworzenia Ogrodu Botanicznego w Prószkowie. 

Od  kilku  już  lat  „kiełkuje"  w  środowisku  opolskim  inicjatywa  organizacji  ogrodu botanicznego. Rodziły się już różne propozycje lokalizacyjne dla ogrodu, takie jak wyspa Bolko w Opolu,  tereny  obok  Skansenu w  Bierkowicach,  czy  zespół  pałacowo  parkowy w Dąbrowie Niemodlińskiej.  Ale  najważniejszą  i  najbardziej  racjonalną  z wielu  powodów,  jest  lokalizacja    na terenie Pomologii, czyli zabytkowego zespołu parkowego z przylegającymi do niego gruntami starych sadów i pól uprawnych o powierzchni ok. 80 ha w Prószkowie.

 Zespół  ten  ma  150  letnią  historię.  Poczynając  od  roku  1847,  kiedy  powstała     tam Królewska Akademia Rolnicza, a od 1868 roku Królewski Instytut Pomologiczny. Placówka ta  przekształcona  w  1924  roku  w  Niższą  Roczną  Szkołę  Ogrodniczą,  działała  do  roku  1944.     W  powojennej  historii  odnotowujemy  powstanie w  1947  roku  Państwowego Koedukacyjnego Liceum  Ogrodniczego,  którego  następcą  było  Państwowe  Technikum  Ogrodnicze  i  kolejno Zespół  Szkół  Ogrodniczych  im.  Józefa Warszewicza. Obecnie  szkoła  nosząca  nazwę  Zespołu Szkół  im.  J.  Warszewicza  straciła  swój  dawny  profil  ogrodniczy,  stąd  utrzymanie  terenu parkowego  z  bogactwem  jego  biologicznej  różnorodności  stało  się  dla  szkoły  poważnym ciężarem. Teren ten zaczął ulegać dewastacji.

 W  historii  tego  terenu  pojawiła  się  kolejna  inicjatywa  społeczna,  polegająca     na  przygotowaniu  przez  Stowarzyszenie  na  Rzecz  Trwałego  i  Zrównoważonego  Rozwoju „Zielona Ziemia " podstaw do stworzenia Koalicji na Rzecz Pomologii. Na spotkanie 12 stycznia 2010  roku przygotowano projekt dokumentu  - umowy koalicyjnej, który miał wyznaczać  ramy  płaszczyzny  współdziałania  władz  Prószkowa,  powiatu  opolskiego,  samorządu  województwa, urzędu  wojewódzkiego  oraz  wiele  innych  osób  zainteresowanych  Pomologią,  w  zakresie zagospodarowania tego terenu, jako ogrodu botanicznego. Choć nie doszło do podpisania takiego porozumienia wzrosło zainteresowanie Pomologią wielu środowisk.

Wiosną 2010 roku przedstawiciele Uniwersytetu, Politechniki  , Stowarzyszenia „Zielona Ziemia", Gminy Prószków, Starostwa Opolskiego oraz radnych Województwa Opolskiego wzięli udział  w  zorganizowanym  przez  Urząd  Marszałkowski  wyjeździe  studyjnym  do  Mikołowa, celem zapoznania się z funkcjonującym tam Ogrodem Botanicznym. Liczyliśmy,  że  historia  powołania  do  życia mikołowskiej  placówki  będzie  przykładem    do naśladowania. I nie myliliśmy się.

 Śląski  Ogród  Botaniczny  w Mikołowie  jest  jedną  z  najmłodszych  instytucji  tego  typu  w  Polsce  i  od  maja  2003  roku  formalnie  funkcjonuje  jako  Związek  Stowarzyszeń.  Prace przygotowawcze,  które  pozwoliły  na  rozpoczęcie  tej  inwestycji  rozpoczęto  już  w  1996  roku i  związane  one  były  z  opracowaniem  przyrodniczym  terenu  pod  ogród,  zmianą  planu zagospodarowania  przestrzennego w Mikołowie  oraz  przejęciem  gruntów  pod  budowę  ogrodu botanicznego  przez Urząd Marszałkowski w Katowicach  od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Prace te wymagały ogromnej konsekwencji i uporu oraz udziału wielu osób i instytucji, z  których  każda wniosła w  jego  powstanie ważny wkład. Ale  udał  o  się  i w  lutym  2006  roku Śląski Ogród Botaniczny w Mikołowie po otrzymaniu pozwolenia od Ministra Środowiska  stał się pełnoprawnym członkiem rodziny ogrodów botanicznych w Polsce. Doświadczeniem  zdobytym  przy  tworzeniu  ogrodu  w  Mikołowie  chcą  się  podzielić  z  nami obecny  Dyrektor  Ogrodu  i  mikołowscy  samorządowcy.  Dali  temu  wyraz  wiosną  2010  roku, podczas  wspominanej  wyżej  wizyty  studyjnej  w  Mikołowie  opolskich  samorządów  (gminy, powiatu  i  województwa),  przedstawicieli  opolskich  uczelni  (uniwersytetu  i  politechniki) i  organizacji  ekologicznej. 
W  trakcie  spotkania  podkreślano,  że  organizacja  Ogrodu Botanicznego w Pomologii  jest zdecydowanie  łatwiejsza niż w Mikołowie, gdyż w Prószkowie występują bogate zasoby przyrodnicze.  Ponadto  na  terenie  Pomologii  znajdują  się  stare  sady owocowe,  niezwykle  cenny  obiekt,  zawierający  w  sobie  potencjał  historyczny,  kulturowy i przyrodniczy, który można wykorzystać przy tworzeniu ogrodu botanicznego. Inaczej  mówiąc  -  zespół  parkowy  i  sady  oraz  wolne  tereny  pod  nowe  nasadzenia, to  praktycznie  gotowa  część  przyszłego  ogrodu.  Podczas  gdy  w Mikołowie  ogród  zakładano   w szczerym polu.

 A  co  my  możemy  zrobić  na  rzecz  inicjatywy  powołania  Opolskiego  Ogrodu Botanicznego w Prószkowie na terenie Pomologii?

 Pierwszy  krok  należy  do  naszego  regionu,  potrzebne  jest  porozumienie  wszystkich potencjalnych  partnerów,  decydujących  o  powodzeniu  takiego  przedsięwzięcia  ,  czyli  powiatu Opolskiego  —  właściciela  terenu,  samorządu  gminnego  —  gospodarza  terenu  oraz  Zarządu Województwa dysponenta wielu środków pomocowych krajowych i europejskich oraz opolskich uczelni, gwarantująca opiekę merytoryczna i naukową.

Z ważnych dla przyszłości ogrodu botanicznego  spraw  formalnych, warto przypomnieć, że  w  czerwcu  2010  roku  przyjęty  przez  Sejmik  Wojewódzki  Plan  Zagospodarowania Przestrzennego,  uwzględnia  zapis  o  ogrodzie  botanicznym  umiejscowionym  w  Pomologii.

Obecnie  trwają  prace  nad  planem  zagospodarowania  gminy  Prószków,  i  mamy  nadzieję, że  i  w  tym  dokumencie  zabezpieczone  zostaną  zapisy  gwarantujące  powstanie  ogrodu botanicznego.

 Szanowni Państwo!
Powiedzmy  zdecydowane  tak  dla  inicjatywy  utworzenia  ogrodu  botanicznego na Pomologii i budujmy front szerokiego wsparcia społecznego dla tej idei. Stwórzmy  społeczną  grupę wsparcia  pod  roboczą  nazwą Koło Miłośników  Pomologii. Liczymy  na  aktywny  udział  samorządu  województwa,  opolskich  uczelni,  Wojewódzkiego Konserwatora  Zabytków,  samorządu miasta  Opola  oraz  wielu  innych  partnerów  społecznych, dla których bliski jest pomysł stworzenia w Pomologii ogrodu botanicznego. Liczymy  na  rozsianych  w  województwie,  w  Polsce  i  poza  jej  granicami  absolwentów Technikum Ogrodniczego w Prószkowie. Wierzymy,  że  Koło Miłośników  Pomologii,  przyciągnie  do  siebie  wiele  osób,  którym bliska jest idea ratowania Pomologii i utworzenia tam Ogrodu botanicznego. Niech  z  geometrycznego  punktu  widzenia  tworzone  „Koło"  osiągnie  rozmiary  —  równe obwodowi równoleżnika, na którym leży Prószków.  

  ZAPROSZENIE     Stowarzyszenie Na Rzecz Trwałego i Zrównoważonego Rozwoju „ZIELONA ZIEMIA” ma zaszczyt zaprosić  Sz. P.   Rudolfa Zmarzłego  na imprezę promującą działalność stowarzyszenia na rzecz utworzenia  Ogrodu Botanicznego w Pomologii, w Prószkowie,   pt: Pomologia wczoraj, dziś i jutro.

 Program imprezy:
-  przedstawienie  historii  działalności  Stowarzyszenia Zielona Ziemia  oraz  prezentacja multimedialna zespołu parkowo-zabytkowego w Pomologii – mgr Grzegorz Szołtysik

-  wypowiedź  przedstawicieli  rady  programowej  „Zielonej  Ziemi”  ds.  zasobów kulturowych  i  przyrodniczych  Gminy  Prószków  nt  polityki  i  sfery  proceduralnej działalności  Zielonej  Ziemi  w  skali  wojewódzkiej  –
dr  Krystyna  Słodczyk,    dr inż. Apolonia Klepacz

-  wypowiedź  przedstawiciela  środowisk  naukowych  nt.  tworzenia  i  funkcjonowania ogrodów  botanicznych  oraz  zasadności  utworzenia  ogrodu  botanicznego w Pomologii   – dr Arkadiusz Nowak