Kolęda dla Rzymian była pieśnią powitalną – pochwalną z okazji odwiedzin w pierwszy dzień stycznia (mensis Januarius)  na cześć gospodarzy. Pieśń, która  przekazywała życzenia zdrowia i pomyślności w dniu, który w cesarstwie rzymskim stanowił początek roku administracyjnego.

Po 313 roku wraz z rozwojem i umacnianiem się, zwyczaj kolędowania przyjęło chrześcijaństwo - edykt mediolański Konstantego Wielkiego: "wolność wyznania wiary w Cesarstwie Rzymskim".

Pierwsi twórcy nowych pieśni sięgali do ewangelii św. Mateusza i św. Łukasza tworząc religijny charakter kolęd. Pierwotnie radosna pochwalna pieśń noworoczna, przyjęła powszechnie formę pieśni bożonarodzeniowej, nawiązującej do świąt Bożego Narodzenia. Z biegiem czasu kolędy coraz częściej sięgały też do źródeł pobożności ludowej.

Według tradycji chrześcijańskiej autorem pierwszej kolędy był św. Franciszek z Asyżu i była ona śpiewana w zorganizowanej przez niego szopce. A najsłynniejszą kolędą jest Cicha noc, którą przetłumaczono na ponad 300 języków i dialektów. Powstała w  1818 roku w małym austriackim miasteczku Oberndorf bei Salzburg w Alpach. Jej autorami byli wikary miejscowego kościoła Józef Mohr oraz jego organista Franz Xaver Gruber.

Często przed i po Bożym Narodzeniu słyszymy w różnych miejscach piosenki uważane powszechnie jako kolędy:  polskie: „Jest taki dzień, tylko jeden raz do roku…” (Czerwone Gitary), niemieckie: „O Tannenbaum, o Tannenbau” (Ernst Anschϋtz), angielskie: „Jingle Bells” i „White Christmas”, który wg. (ASCAP) jest trzecim najczęściej wykonywanym utworem świątecznym wszechczasów,  Tych utworów w liturgii Kościoła Katolickiego nie wykorzystuje się podczas nabożeństwa.  Należy je odróżnić od kolęd - jako nie związane z narodzeniem Jezusa - lecz  związane z okresem  świąt Bożego Narodzenia.