Gdy na Śląsk przenikały pierwsze zwiastuny

„Wesołej Nowiny Ewangelii świętej"

863 -1260

Folwark AD MMXVI  - MMXVII

 
powrót
 
Część pierwsza od roku 863 do 966
Historia jest nieustannie pisana na nowo i nasze poglądy muszą wciąż podlegać rewizji. Udoskonalone techniki badawcze i wiedza techniczna obaliły wiele faktów, o których uczyliśmy się w szkole. Czas na powtórkę z historii.
 

Wprowadzenie w epokę.

    Po Wielkiej Wędrówce Ludów, rozkładzie i upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego (476) zachodnia Europa została zdominowana przez państwo Franków. Pierwszym chrześcijańskim władcą był król Chlodwig. Ochrzczony został w Boże Narodzenie 496 r. w Reims przez bp. św. Remigiusza. Wraz z nim chrzest miało przyjąć 3000 Franków. Po przyjęciu chrztu, król w dalszym ciągu prowadził ekspansję, rozszerzając państwo Franków. Mijały lata.

 

    Kolejny władca Franków - najsłynniejszy z dynastii karolińskiej, Karol Wielki (742-814) - uważany jest za jednego z prekursorów jedności europejskiej, rozbudował, zjednoczył i wzmocnił swoje imperium, by w roku 800 przez papieża Leona III zostać ogłoszony: „Z łaski Bożej Święty Cesarz Rzymski, zawsze August, Król Franków, Włoch, Longobardii, Burgundii, Alzacji, Akwitanii, Hiszpanii”, a na głowę papież nałożył mu diadem cesarski.

 
Mapa źródło: Frankish Empire 481-814 translation Masur (wikipedia)

  Cesarz Karol Wielki dążył do realizacji koncepcji stworzenia nowego cesarstwa zachodniego, jednak bardziej chrześcijańskiego niż „rzymskiego"[1]. W ten sposób dokonał się podział Europy na świat chrześcijański (cywilizowany) i pogański (barbarzyński). Ówczesnych mieszkańców chrześcijańskiej monarchii karolińskiej nazywano Europenses (Europejczycy), a wszystkie państwa ościenne te od wschodu - Awarowie i Słowianie nieochrzczone (barbarzyńskie) stanowiły dla niego zagrożenie.

  Od północy i zachodu państwo franków niepokoiły najazdy skandynawskich wikingów. Atakowali na swoich drakkarach od Bałtyku, Morza Północnego, wybrzeży Atlantyku po Morze Śródziemne, siejąc spustoszenie gdzie tylko dopłynęli. Od południa Arabowie, którzy opanowali Północną Afrykę, podbojem przedostali się na Półwysep Iberyjski (Hiszpania Portugalia) gdzie utworzyli znaczący muzułmański kalifat[2], dodatkowo komplikując sytuację polityczną w państwie Karolingów.

 Dla państwa Franków, rozległego wielonarodowego - niescentralizowanego imperium Karola Wielkiego, pałac w Akwizgranie pełnił rolę stolicy (dzisiejsze Aachen).

   Tereny wschodnie graniczące z państwem Franków - Słowianie Zachodni: Obodryci, Wieleci, Serbowie Połabscy, Czechy i Morawy weszły wcześniej w kontakt z chrześcijaństwem, tym samym przyjmuje się dzisiaj istnienie jego pierwszych śladów także na Śląsku.

  Po śmierci Karola Wielkiego (814) w państwie zróżnicowanym etnicznie i językowo doszło do rodzinnych perturbacji dynastycznych, co pozwoliło sąsiadom na najazdy (Madziarzy, Arabowie i Wikingowie). Upadek cesarstwa przypieczętował „Traktat w Verdun” (843), dzielący państwo karolińskie pomiędzy Lotara, Karola Łysego i Ludwika Niemieckiego - trzech wnuków Karola Wielkiego.  I tak na gruzach wielkiego państwa Franków wyrosły państwa i narody Europy Zachodniej.

 Ludwik Niemiecki (od 843 król Franków) otrzymał wschodnią część posiadłości karolińskiej, bezpośrednio graniczącą z poganami słowiańskimi.

   U podstaw życia społecznego Słowian leżał ród, składający się z kilku rodzin. Z czasem wspólnoty rodowe łączyły się w większe struktury społeczne: plemiona obejmujące konkretny obszar terytorialny. Zanim powstały pierwsze państwa słowiańskie, niektóre plemiona popadły w zależność od Awarów. W chwili, gdy Awarowie zostali podbici przez Bizancjum, Słowianie pod wodzą frankijskiego kupca Samona podnieśli bunt, wyzwolili się z panowania awarskiego, zaś przywódcę powstania obwołali wodzem. Samon[3] zjednoczył plemiona słowiańskie zamieszkujące Czechy i Morawy tworząc pierwsze opisane w źródłach państwo słowiańskie.

Chrześcijaństwo Wielkich Moraw

Okres średniowiecza, w którym formowało się chrześcijaństwo na ziemiach Słowian, był bardzo burzliwy. W latach 623/24 Słowianie południowi zrzucają jarzmo awarskie, a Słowianie zachodni zasiedlają Europę prawie aż po Ren. Na terenach dzisiejszych Moraw i Czech powstaje pierwsze historyczne słowiańskie Państwo Samona (623-660), o którym wspomina kronikarz zwany Fredegar, pochodzący z Burgundi.

 
 
Mapa: Svatopluk I -. Moravia 871-894 źródło: autor Jirka.h23 wikipedia

 O Samonie wiemy niewiele — tylko tyle, że był uczestnikiem kluczowych wydarzeń, wtedy gdy Słowianie znajdowali się pod zwierzchnictwem awarskim.   Księstwo morawskie po raz pierwszy na kartach historii wzmiankowane jest w 822 roku, a imię pierwszego księcia Mojmir I od roku 830. 

  Wielkie Morawy wyrosły na gruzach państwa koczowniczych Awarów, które jeszcze w 805 roku rozgromił Karol Wielki, i resztkach Państwa Samona, które przetrwało do około 660 roku. Około roku 820 małe księstwo morawskie zaczęło przekształcać się w silne państwo wielkomorawskie.

  Mniej więcej około roku 833 pod wpływem działalności misjonarzy pochodzących z państwa Karola Wielkiego, na terenach Wielkich Morawach zostało zaszczepione chrześcijaństwo.  Związane to było z frankijską arystokracją, na której wzorowali się Morawianie i dokonywali indywidualnych konwersji. Wiadomo, iż w roku 845 czternastu czeskich książąt ochrzciło się w Regensburgu.

  Mojmir (+846) pierwszy znany z imienia władca dynastii Mojmirowiczów ustrzegł się przed przymusową chrystianizacją przyjmując chrzest w 831 roku z rąk Reginhara (818-838) biskupa Bawarskiej diecezji Pasawy. Od tego wydarzenia Morawianie stali się politycznie i kościelnie zależni od monarchii wschodnio frankijskiej.  Państwo posiadało system grodowy oraz dobrze rozwinięty aparat administracyjno urzędowy.

Rościsław (846-870) kolejny władca na tronie państwa wielkomorawskiego wyniesiony przez króla Ludwika II Niemieckiego. W celu zmniejszenia wpływów frankijskich w drugiej połowie IX w. wygnał ze swego państwa księży łacińskich przybyłych z Bawarii i przyjął z Konstantynopola misję Cyryla i Metodego. Znana jest data przybycia do państwa wielkomorawskiego braci Konstantyna-Cyryla i Metodego. "Apostołowie Słowian". swoją misję chrystianizacyjną rozpoczęli w roku 863. Do obrządku liturgii (łacińskiej) wprowadzili język starocerkiewny – słowiański. Uznani zostali jako święci cerkwi prawosławnej. 

      Kiedy na Śląsk dotarł ich uczeń imieniem Ostaw, dokładnie nie wiemy. Możliwe - chociaż nieudokumentowane, że w tym czasie, na naszą historię miały bezpośrednie wpływy misje chrześcijańskie z państwa Karola Wielkiego[4].

 

  Pierwszą wzmianką o chrześcijaństwie na ziemiach polskich jest fragment Żywota Świętego Metodego, zwanego Legendą Panońską[5] : „Miał też Metody dar proroczy i wiele spełniło się z jego przepowiedni …. Pogański książę, bardzo potężny, siedzący w Wiśle [lub w Wiślech] urągał chrześcijanom i szkody im wyrządzał, posławszy więc do niego kazał mu [Metody] powiedzieć: Dobrze by było, synu, abyś się dał ochrzcić dobrowolnie na swojej ziemi, bo inaczej będziesz w niewolę wzięty i zmuszony przyjąć chrzest na ziemi cudzej. Wspomnisz moje słowo! Tak się też stało[6] .

   Chrześcijaństwo wszędzie wprowadzano ogniem i mieczem. Wraz z wojownikami podążali misjonarze, w myśl zasady, że: dobrym słowem i karabinem (w tym wypadku mieczem) można zdziałać znacznie więcej, niźli samym tylko dobrym słowem.

   Poganie mieli swoje wierzenia w siły natury, czcili swoich bogów i święte gaje.  Po chrystianizacji podbitym ludom pozwalano dalej żyć tylko wtedy, jeśli całkowicie wyzbyli się swoich dawnych religii.  Pozostałych, tych najbardziej zatwardziałych, odpornych na „dobre słowo" niezdolnych do pracy - zabijano, zdrowych zniewolono, zakuto w łańcuchy i prowadzono na targi niewolników a tam arabskim handlarzom sprzedawano za srebrne dirhemy[7].

  Około 869 zmarł Cyryl, a w 880 roku papież Jan VIII utworzył nową prowincję kościelną dla Wielkich Moraw. Od imienia Cyryla, w kręgu jego uczniów w ciągu IX i X wieku powstał udoskonalony alfabet słowiański oparty na majuskule cyrylicy (obrządek słowiański miał do swojej dyspozycji dwa alfabety: głagolica i cyrylica.  Pierwszy, to oryginalny alfabet ze znakami wzorowanymi na literach języków wschodnich; drugi oparty jest na wielkich literach uncjały greckiej. Nazwa „głagolica” pochodzi od starosłowiańskiego „głagol”, czyli słowo).

   Arcybiskupem Moraw został Metody, który mimo trudności, (konkurencja z liturgią łacińską) prowadził dalszą owocną chrystianizację. Po raz pierwszy wprowadził słowiański język do liturgii – jako czwarty po łacinie, grece i hebrajskim. Biskupstwo było ulokowane w Nitrze. Metody przesiedział dwa i pół roku w uwięzieniu,  zmarł w 885 roku jako męczennik za wiarę.

   Odstępstwo księcia Rościsława od chrześcijaństwa zachodniego po licznych walkach z królem Ludwikiem Niemieckim zakończyło się jego uwięzieniem, sądem, skazaniem na karę śmierci. W drodze łaski został oślepiony i zamknięty w bawarskim klasztorze, gdzie po roku 870 zmarł.

  Świętopełk I (Svatopluk 871-894) książę Wielkich Moraw najwybitniejszy z Mojmirowiczów, po Rościsławie przejmuje berło władzy. Jeszcze wcześniej wypowiedział posłuszeństwo Rościsławowi pomagając Ludwikowi Niemieckiemu w jego uwięzieniu.  Świętopełk I nie był takim entuzjastą obrządku słowiańskiego jak Rościsław I. Wychował się jako łacinnik i otoczył klerem niemieckim, któremu przewodził Wiching. Za jego panowania wypędzono kontynuatorów misji Cyryla i Metodego powracając w liturgii do obrządku zachodniego,  wskutek czego na nowo Wielkie Morawy wróciły do strefy wpływów królów monarchii wschodnio-frankijskiej.                                   

  Wielkomorawskie hufce Świętopełka I dwukrotnie złożyły wizytę na Śląsku. Pierwszy raz miało to miejsce w roku 875, gdy pokonując Bramę Morawską, zajęli obszar dzisiejszego Górnego Śląska, który zasiedlony przez dobrze zorganizowane plemiona - mieszkańców: Lupiglaa (civitates XXX), Golensizi (habent civitates V) oraz Opolini (habent civitates XX)[8]; gospodarczo obfitujący w złoża surowców z rudami żelaza włącznie, miał dla powstającego drugiego w historii państwa słowiańskiego wielką wartość strategiczną i gospodarczą. Natomiast w 885 r. wojowie Świętopełka  wkroczyli poraz drugi, przez Kotlinę Kłodzką,  zajmując obszar zamieszkały prze plemiona  Sleensane (habent civitates XV) - dzisiejszy Dolny Śląsk.

  W okresie panowania Świętopełka I - około r. 880, jego imperium miało największy zasięg terytorialny.  Poza Morawami wchodziły wówczas: północ i centrum dzisiejszych Węgier Dolna Austria, Bohemia, Słowacja, Łużyce, Małopolska i tytularnie od 875 Górny Śląsk a po roku 885 także Dolny Śląsk oraz północna Serbia.

 Wielkie Morawy stały się wystarczająco silne pod względem militarnym i ekonomicznym – do tego stopnia, że jako imperium postanowiły ingerować w sprawy wewnętrzne królestwa wschodnich Franków. Świętopełk oczekiwał, że wschodni Frankowie potwierdzą jego pozycję jako króla wielkomorawskiego.  Ale tak się nie stało i doszło do kilkuletnich walk z zachodnim sąsiadem.

 Świętopełk zmarł 894 roku.  Na łożu śmierci wezwał swoich synów do dalszego oporu wobec wschodnich Franków. Ale niebawem po roku 894 doszło między braćmi do sporu i rozpoczął się proces rozpadu Państwa Wielkomorawskiego. Z powodu sporu między braćmi już pierwsze Państwo Samona przetrwało tylko 40 lat, Wielkie Morawy jako drugie, państwo Słowiańskie po Samonie przetrwało tylko 86 lat.

Kłótliwość jest odwiecznym problemem Słowian, „gdy zajdzie między nimi różnica zdań, nie dojdą do zgody… jako, że każdy myśli co innego i żaden nie chce ustąpić drugiemu”[9].

 Ostatecznie Wielkie Morawy legły w gruzach około 906 roku, gdy od południa zostały dotknięte niszczącym najazdem Madziarów, których Świętopełk – imperator, sam wcześniej wynajmował do wojny z Frankami.

    Jeśli chodzi o nasze ziemie - Śląsk, to dopiero 100 lat później (990) znalazły się w orbicie państwa Polan (Mieszka I). Dlatego zdaniem wielu historyków (oraz moim amatorskim domysłom), to właśnie Państwo Wielkomorawskie w latach 875 a w kolejnych latach Prascy Przemyślidzi - władcy Bohemii wywarli głęboki polityczny wpływ na dalszą historię i chrystianizację w górnym dorzeczu Odry.

 
Początki chrześcijaństwa w Bohemii - Czechach
 
Prascy Przemyślidzi – schemat powiązań rodzinnych od pierwszego znanego władcy Borzywoja do Dobrawy księżniczki Polan
 
 

    Prascy Przemyślidzi wystartowali do swej kariery twórców państwa Czeskiego na gruzach po tym, jak Węgrzy zniszczyli w 906 r. Państwo Wielkomorawskie - imperium Świętopełka I.

  Rządza władzy, jeśli pominiemy dokonania polityczne i racje stanu - z ludzkiego punktu widzenia - to coś obrzydliwego.   Budowa pierwszego państwa Czech miała burzliwy przebieg.

    Wratysław I samodzielny władca Bohemii, od którego imienia (zdaniem części historyków) pochodzi nazwa Wrocław (Vratislavia), rządził od 905 do 921 roku. W 906 lub 907 roku poślubił Drahomirę pogańską księżniczkę, Z tego małżeństwa pochodzili: Wacław I Święty,   Bolesław I Okrutny oraz 4 córki NN.

 Był już władcą chrześcijańskim, zginął w czasie najazdu Węgrów na Czechy i Morawy - 13 lutego 921 roku, a tenże 921 rok często przyjmuje się - po upadku Wielkich Moraw - jako datę podporządkowania Śląska Czechom.   Śląsk bowiem, który od 875 roku tytularnie należał do Imperium Wielkich Moraw, był więc wcześniej aniżeli piastowska Polska chrystianizowany.

  Upadek Wielkich Moraw był również w Bohemii (Czechach) bolesny dla chrześcijaństwa, które dopiero się formowało. Dynastia Przemyślidów z której wywodził się Wratysław I, miała swoich konkurentów, możnych z innych dynastii mających wpływy. Nie wszyscy sprzyjali nowej religii, która stawiała niewolnika na równi z panem wobec Boga.  Znane są protesty praskiego biskupa Adalberta (*956-999) z dynastii Sławnikowiczów z rodu, który był zdecydowanie przeciwny sprzedawaniu chrześcijańskich niewolników.

 

Wacław I Święty (924-935) patrz schemat wyżej - syn księcia Wratislawa i księżniczki Drahomiry, mając trzynaście lat został następcą, gdy jego ojciec Wratislaw I poległ w 13 lutego 921 podczas walk z Węgrami. Jego wychowaniem w duchu chrześcijańskim zajmowała się babka, późniejsza święta Ludmiła. Wychowaniem drugiego syna - młodszego Bolesława I zajęła się Drahomira jego matka – poganka.

  Wacław I, był lennikiem i zwolennikiem Henryka I króla Niemiec. Kontynuował po ojcu dalszą chrystianizację Czech. Wzrost znaczenia chrześcijaństwa nie wszystkim był na rękę, chociażby z tego względu, że zachodnie chrześcijaństwo - jak podkreśla wielu zawodowych historyków - powodowało uzależnienie lenne od Cesarstwa Niemieckiego.

    Moim zdaniem ważniejszym powodem dla wychowanego w duchu chrześcijańskim Wacława był proceder dający znaczne zyski, sprzeczny z nowa religią - handel niewolnikami, tolerowany w chrześcijaństwie wschodnim, bizantyjskim. Temat wstydliwy - zupełnie pomijany w naszej literaturze.   

   A przecież wszyscy słowiańscy książęta z handlu niewolnikami czerpali niezłe dochody. Wiadomo, że centrum handlu niewolnikami była m.in. czeska Praga, punkt odbioru niewolników dla muzułmańskiej Hiszpanii. Znany „podróżnik” z Tortosy, Ibrahim ibn Jakub zajmował się właśnie handlem niewolnikami. Znał szlak handlowy z Pragi przez Kraków do Kijowa na prasłowiańskie tereny łowne Sklawinów[10].

    Pogańska arystokracja w Czechach, w tym młodszy brat oraz matka będącego u władzy Wacława I -  sprzyjali opozycji pogańskiej i sami też brali udział w handlu niewolnikami. To (moim zdaniem) był główny powód, że następca Wratislawa -  jako chrześcijanin, rozpoczynając swoje rządy w kraju - wygnał z niego matkę Drahomirę i swojego brata Bolesława. Posunięcie sprzeczne z racją stanu, bo uzależniało Czechy wobec Cesarstwa Niemieckiego, sprzeczne z interesami części czeskiej elit.  Jak wiemy konflikt pomiędzy braćmi zakończył się  28 września 935[11] roku morderstwem - ofiarą był Wacław, wkrótce uznany za świętego męczennika.  

   Bolesław I Okrutny – urodzony około roku 904 lub (910) - (rządził w latach 935-972)[12].  Bratobójca, młodszy syn Wratysława i Drahomiry Stodorańskiej - poganki. Po uśmierceniu brata i objęciu rządów zrzucił zwierzchnictwo Niemiec i odmówił płacenia trybutu Rzeszy. W wyniku czego doszło do kilkunastoletniej wojny z Ottonem I - królem Niemiec – a kraj krwawo odwrócił się od chrześcijaństwa.  Bolesław I zakładał grody obronne a burzył kościoły, jego władza sięgała na całe Czechy i jak podają czescy badacze obejmowała również Śląsk oraz część Małopolski.     

  Do głosu doszło stronnictwo wrogie chrześcijaństwu. Z inicjatywy Drahomiry rozpoczęto niszczenie kościołów oraz prześladowania duchowieństwa chrześcijańskiego. Wcześniej jeszcze ofiarą padła jej teściowa matka Wratysława, chrześcijanka, księżna Ludmiła. Uduszona na zamku w Tetinie przez drużynników nasłanych przez synową Drahomirę. Po męczeńskiej śmierci Ludmiły i zamordowaniu syna Wacława I, Drahomira doprowadziła do wygnania wszystkich księży.

   Głośny był spór Bp. praskiego Adalberta (Wojciecha 956-997), który stanął w obronie chrześcijańskich niewolników wysyłanych do krajów muzułmańskich a pozyskiwanych na słowiańszczyźnie, która była wówczas ważnym źródłem niewolników (sclavinów). Doszło do otwartego konfliktu rodu Sławnikowiczów z rządzącym po Bolesławie I jego synem Bolesławem II (972-1003) z Przemyślidów,  zakończony  rzezią całej rodziny oraz prawie wszystkich braci Adalberta[13].

 Wojna Bolesława I z Ottonem I Wielkim królem Niemiec trwała prawie 15 lat i zakończyła się ostatecznie w 950 roku pokonaniem Bolesława I Okrutnego.  

 
Schemat połączeń rodzinnych pomiędzy czeskim Przemyślidami a pierwszymi Piastami po zaślubinach księcia Polan Mieszka I z księżniczką czeską Dobrawą, a od 965 również księżniczką Polan[14].
 

W Źródłach panują rozbieżności co do dat. Wesoła Nowina Ewangelii Świętej z Moraw na Śląsk weszła przez Bramę Morawską, znanym od czasów antycznych szlakiem bursztynowym, który łączył kraje basenu Morza Śródziemnego (Aquileia) z Morzem Bałtyckim. Innej drogi nie widać!

   Historycy mogą się sprzeczać i wysnuwać różne hipotezy dotyczące dat. Dokładne daty są nieistotne, bo fakty historyczne mające wpływ na wydarzenia, stanowiące kanwę moich rozważań, związane z chrześcijaństwem, opisane na wielu kartach, przez wielu z tamtych lat kronikarzy, nie podważają nawet najbardziej kontrowersyjni współcześni mediewiści.

 A fakty są następujące:

- Drahomira – poganka, żona Wratysława I, krótko po jego śmierci (921) przyczyniła się do śmierci swojej teściowej Ludmiły.

- Chrześcijański książę Czech Wacław I Święty (924-935) wygonił z kraju swojego brata Bolesława I oraz swoją matkę Drahomirę sprzyjających opozycji pogańskiej.

- Bolesław I Okrutny (935-972), przyczynił się do śmierci swojego brata Wacława I aby objąć władzę na Czechami.

- Bolesław II Pobożny przyczynił się do morderstwa czterech braci Św. Wojciecha (Adalberta, Sławnikowica), a głównym powodem był protest bp. praskiego Adalberta dotyczący sprzedawania przez księcia Bolesława I, chrześcijańskich Słowian (brańców) w niewolę arabską.

- Drahomira wspólnie ze swoim synem Bolesławem I spowodowała rewoltę pogańską w Czechach. Wyburzyli kościoły, wygonili księży.

 

  Po przegranej prawie piętnastoletniej wojnie z cesarzem Ottonem I Wielkim, Bolesław I Okrutny wraca do chrześcijaństwa. Założył pierwszy żeński benedyktyński klasztor na praskim zamku w Czechach. Pierwszą ksienią została jego córka Mlada. Państwo Przemyślidów odnawia zależność od Niemiec a w roku 964(?) zawiązuje się sojusz z Polanami w walce z pogańskimi Wieletami[15]. Efektem sojuszu są zaślubiny Mieszka I z czeską księżniczką Dobrawą i warunek przyjęcia chrztu przez Mieszka.

 

Gdy z naszego dzisiejszego punktu widzenia pomijając  wszelkie aspekty polityczne i racje stanów - patrzymy na historię Czech, skąd na naszą ziemię dotarła Wesoła Nowina Ewangelii Świętej ogarniają mnie ciarki. Rządza władzy to coś obrzydliwego!

   Pierwszy znany na kartach historii Książę Polski Mieszko I poślubił w roku 965 Dobrawę córkę Bolesława I – bratobójca, następca  - Bolesław II,  brat Dobrawy (chociaż nie własnymi rękami) przyczynił się do zamordowania rodziny Sławnikowiców i braci Św. Wojciecha. Mało tego, Drahomira przyczyniła się do morderstwa teściowej Ludmiły, nie reagowała na to, że jej syn zabił swojego brata, czyli też jej syna!  A na końcu księżniczka Dobrawa, wnuczka Drahomiry – córka Bolesława I Okrutnego, siostra Bolesława II - zostaje księżną budującego się dopiero Państwa Polan - żoną Mieszka I.

Dobrawa księżniczka czeska z rodu Przemyślidów  w 965 zostaje  pierwszą chrześcijańską  księżniczką Polan.
Adventus – przyjście  
                                                                                                                                      

 

 Pierwsza niedziela - poprzedzająca kolejne trzy - przed Świętami Bożego Narodzenia -24 grudnia 2016 r. , to  dla chrześcijan  początek 2017 Nowego Roku Liturgicznego. W historii Kościoła w Polsce - 1051 rok - po przyjęciu chrztu w 966r.

    W Poznaniu 14 kwietnia 2016r. odbyły się główne uroczystości związane z 1050 Jubileuszową rocznicą chrztu Polski.  Rocznicowe świętowania odbywały się również na Śląsku. Ale czy ten jubileusz, dotyczy także historycznego Śląska?

 No dobra. Niech się teraz uczeni znawcy średniowiecza na moje obrazoburcze wywody nie oburzają - dowody i owszem są.

  Pierwsze kontakty pogańskiego Śląska ze światem chrześcijańskim miały miejsce, gdy wojowie wielkomorawscy w 875 roku zajmują obszar Górnego Śląska, a w 885 roku wkraczają na Dolny Śląsk. Państwo Wielkomorawskie - do którego tytularnie od 875 należał Górny Śląsk a po roku 885 także Dolny Śląsk - już od 863 roku w Europie, uznawane było jako chrześcijańskie, czyli Morawianie i Ślązacy, 27 listopada 2016 r - rozpoczęli   1154 rok liturgiczny. 

   Po upadku Wielkich Moraw (906), cały Śląsk i Małopolska od 921 znajdują się pod berłem czeskich Przemyślidów. W latach 905 do 921 Wratyslaw I, któremu przypisuje się nazwę Wrocławia, był (na 100%) władcą chrześcijańskim a cały historyczny Śląsk - do pierwszej znanej Wojny Polsko- Czeskiej w 990 roku,był pod jurysdykcją Czech. Mamy zatem drugą możliwość świętowania 1110 rok liturgiczny.

   Historyczny Śląsk w orbicie Polan znalazł się dopiero po śmierci Dobrawy (977), opanowany zbrojnie w latach (990) przez Mieszka I. Więc gdyby ta aneksja Śląska miała być obowiązująca - również jako początek chrystianizacji, to do okrągłego jubileuszu 1050 Ślązakom brakuje jeszcze 24 lat.

 

  Próba ustalenia od kiedy Śląsk był chrześcijański to proces poszlakowy. Materiały dowodowe są, a badacze średniowiecza mogą się na mnie oburzać, że racja jest po ich stronie, że liczy się tylko jubileusz 1050. Ślązacy mają do wyboru 1154 – 1110 – 1050 lub 1026.

 Chrzest pierwszego mieszkańca z plemienia Opolini –  dzisiejszej Opolszczyzny, podobnie chrzest pierwszego mieszkańca z plemienia Polan –  dzisiejszej Wielkopolski, był aktem jednodniowym. Żaden kronikarz w tamtych latach nie odnotował ani dnia, ani roku, ani gdzie „Udzielenie Pierwszego Sakramentu” miało miejsce.

  Pierwszym, który ten historyczny fakt lakonicznie zapisał był biskup merseburski Thietmar, żył w latach (975- 1018). W jego wspomnieniach (kronikach) znajdziemy lakoniczny zapis:

 „Mesco dux Polonia baptizatur”.

 A pierwsze  „Polskie Roczniki” - datowane na XII wiek, i lata 60 XIII wieku, dopiero 200 lat po tym epokowym wydarzeniu  wspominają o chrzcie Mieszka.

 c.d.n.

źródła:
 

[1] Genevieve Biihren Thierry Imperium Karola Wielkiego, wyd. polskie 2004, s. 38-45.

[2] Od roku 755 Emirat Kordoby

[3] Gerard Labuda – „Pierwsze Państwo Słowiańskie” 2009 str. 26-27

[4] Henryk Łomiański: Początki Polski. Warszawa: 1967, s. 118.

[5]Cyryl około (*827 + 869), - Metody około (*815 + 885)  

[6] Praca zbiorowa pod redakcją Mariana Szulca Wielka historia Polski do 1320, Kraków 1997, s. 73-74.

[7] 'Pracę habilitacyjna. Dariusz Adamczyk pt. Silber und Macht. Fernhandel, Tribute und die piastische Herrschaftsbildung in nordosteuropaischer Perspektive, ca. 800-ca. 1100

[8] Geograf Bawarski (843) opisywał plemiona osiadłe na górnym Śląsku - civitates – miasta, grody.

[9] Już cesarz grecki Maurycy (582- 602) w dziele „Taktyką”, tak pisał o Słowianach.

[10] Henryk Samsonowicz informuje: „Jak pisał jeden z wybitnych uczonych europejskich Henri Pirenne – gdyby nie było Mahometa i imperium kalifów opartego na niewolnikach – nie byłoby Karola Wielkiego. Dodajmy: i naszego Mieszka. Prastara Polska wyrosła na eksporcie żywego towaru.

[11] Zdaniem części mediewistów 6 lat wcześniej, czyli w roku 929 w grodzie Stara Boleslav w czasie uczty. Jako pokutę za bratobójstwo Bolesław postanowił przeznaczyć swojego syna Strachkwas do życia zakonnego

[12]Data jego śmierci jest dyskusyjna. Kronikarz Kosmas podaje 967r. Praskie roczniki 972r.

[13] Bolesław II - W 995 doprowadził do upadku konkurujący z Przemyślidami ród Sławnikowiców na Libicach. Z jego inicjatywy lub za przyzwoleniem ród Wrszowców najechał i zdobył gród, wymordowując wraz z rodzinami 4 z 7 braci. Ocaleli jedynie nieobecni: najstarszy Sobiesław, biskup praski Wojciech oraz najmłodszy Radzim.

[14]  Prof. Władysław Buczko  Instytutu Antropologii i Archeologii Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku  : Polanie to twór historyków. Co do Polan, to nie ma żadnych dowodów ich istnienia w czasach Mieszka I. Słowiańscy Piastowie budowali państwo siłą. W latach 40. X wieku następuje niszczenie gęstego osadnictwa (plemienia)  w południowo-zachodniej Wielkopolsce. Było to państwo prywatne. Należało do klanu, który je zbudował. Nie miało nic wspólnego z państwem narodowym, do którego jesteśmy przyzwyczajeni. O nim słyszymy dopiero od ok. roku 1000. To wtedy po raz pierwszy pojawia się u kronikarzy i pisarzy niemieckich nazwa Polonia https://archeowieści.pl/2008/09/02/polanie-to-twor-historykow/

[15] Wieleci – grupa plemienia Słowian Połabskich zamieszkująca tereny między dolną Odrą a Łabą.

 
cdn.
 
rudolf z folwarku
 
 
 
powrót
 
Odwiedzin ogółem: 006459 Odwiedzin dzisiaj: 2

Ilo osb on-line: 1