W Branicach nigdy nie byłem, bo od najmłodszych lat, jak tylko sięgam pamięcią, to miejsce kojarzyło mi się z „wariatkowem”, gdzie przetrzymywano umysłowo upośledzonych. Ta luka w informacji – dziś już wiem, to celowa dezinformacja, która  trwała do czasu, gdy Helmut Kohl z Tadeuszem Mazowieckim przekazali sobie znak pokoju w Krzyżowej (1989).

Pielgrzymka do Branic i czeskiego Krnowa w założeniach organizatorów miała charakter integracyjny „Wspólna Droga Krzyżowa”. Trzy parafie: Dobrzeń Wielki, Skorogoszcz, Chrząszczyce niezależnie pięcioma autokarami na umówioną godzinę dojechały do Branic, gdzie przed wejściem na tereny szpitala pielgrzymi zostali przez  ks. Alojzego Andrzeja Nowaka, proboszcza  powitani. Wszyscy przeszliśmy  na dużą salę – a „dowództwo” nad wszystkim pielgrzymami około (200 osób) obejmuje nasz ks. prof. dr hab. Norbert Widok. Wstępne informacje, program, pierwsze zakupy pamiątek (kupiłem książkę na temat) i podziwiam wspaniałe malowidła freski coś na styl „Kaplica Sykstyńska”, chociaż do Michała Anioła im daleko, ale Branice to tylko wieś, typowo rolnicza  w województwie opolskim.

Zaciekawiły mnie mechaniczne uszkodzenia widoczne na freskach i specjalne zasłony, w tym momencie podeszła do mnie pani u której kupiłem książkę, która mnie dyskretnie poinformowała, że te obrazy były zawsze zasłaniane – bo zawierają cytaty z ewangelii pisane po niemiecku. I dla mnie wszystko stało się jasne.

Wróciły wspomnienia po 1945 roku, gdy rozmowa po niemiecku, nawet podczas spowiedzi w konfesjonale była surowo zabroniona, a dla wielu Ślązaków, którzy nie znali języka polskiego kończyło się obozem i ekstradycją.

  Polonizacja Śląska w latach 1945 -1950 szczególnie w rejonie Płaskowyżu Głubczyckiego miała wyjątkowo silny charakter - jeśli przypomnimy sobie „plebiscyt na Górnym Śląsku 1921”.  W Branicach głosowało 2037 uprawnionych; za Niemcami głosowało 2032 osoby (99,8%) za Polską 5 osób (0,2%).  Spory graniczne pomiędzy Polską i Czechami zaczęły się już po I Wojnie światowej miały charakter militarny w roku 1938  a po II Wojnie trwały do lat 60-tych XX wieku. Ustalenia poczdamskie nie gwarantowały przynależności Śląska do Polski.

 16 września 1945 roku przybył do  wsi Branice prymas Polski kardynał August Hlond i poinformował bp. Nathana, że ks. dr Bolesław Kominek został mianowany przez papieża na administratora diecezji opolskiej, do której należy od teraz również Branicki Wikariat Generalny.(brak wiarygodnych źródeł o prawdziwości tej nominacji- RZ.).  

  Hierarchia miała do wyboru pozostawić branicki wikariat przy arcybiskupstwie Ołomuńcu, lub wysiedlić wszystkich Niemców i ogłosić okręg branicki jako polski - gdzie nie ma ani jednego Niemca. Wybrano wariant drugi.

   Stąd protest w sprawie biskupa Martina Nathana do władz w wykonaniu administratora ks. dr  Bolesława Kominka wydaje mi się jako pozorowany. Odebrano Mu niezgodnie z przepisami Watykanu część archidiecezji ołomunieckiej, biskupowi, który nigdy krzywdy nikomu nie zrobił, który wybudował cały kompleks szpitalny na terenie wsi Branice.

Pomimo tego bp. Nathan już jako obłożnie chory 80-latek został 21 grudnia 1946 roku  odtransportowany do Czech,  gdzie po czterech tygodniach  30 stycznia 1947roku na zapalenie płuc, niewydolność serca i żółtaczkę zmarł. W Opavie troszczył się o niego jego sekretarz ks. mrsg.  Rudolf Gaideczka, który już wcześniej został z Branic wydalony.

Dziś po latach milczenia i zakłamania Branice stają się miejscem pielgrzymek. Symbolem „Drogi Krzyżowej” jaka dotknęła ludność Śląska po II Wojnie Światowej. Tu jest miejsce gdzie rozgrywał się fragment Górnośląskiej Tragedii, której bp. Joseph Martin Nathan był znamienną ofiarą,

 Dziś  mimo woli stał się  symbolem powojennej martyrologii Ślązaków.

Ale jego zasługi sięgają znacznie wcześniejszych lat jego życia. O Jego działalności charytatywnej wspomina wiele znanych nam współczesnych "Ojciec ubogich" "Millionӓr aus Liebe" " caritas naszego narodu". Biskup Nathan gotów był zawsze nieść pomoc cierpiącym, nie pytając o to skąd pochodzili.