Pofyrtane dzieje Folwarku część X |
|
Jak już wspomniałem w części IX Stany Czech i
Śląska wybrały sobie nowego króla Ferdynanda II, pod warunkiem,
że ten będzie respektował przywileje ustanowione dla nich, przez cesarza
Rudolfa II. Ale tak się nie stało, co można było już wcześniej
przewidzieć na podstawie jego rządów w Austrii, gdzie jeszcze
przed koronacją na króla Czech i Śląska - jako arcyksiążę od
1596
roku sprawował władzę. Już wtedy, jego pierwszym posunięciem było
cofnąć wszystkie przywileje dla protestantów. Zmusił wszystkich
wyznawców nowej wiary do nawrócenia albo natychmiastowego opuszczenia
kraju. To spowodowało wielki zaburzenia gospodarcze w Austrii. Nie
zważając na skutki upadku gospodarki, arcyksiążę Ferdynand - wtedy
jeszcze III, dalej konsekwentnie prowadził kontrreformację, biorąc
przykład od swojego wujka króla Hiszpanii Philippa III, który
rekatolizował kraj wszelkimi sposobami. |
|
Ale w czerwcu 1617
roku uroczyście w Pradze przed koronacją przysięgał, że wszystkie
przywileje protestantów zostaną zachowane. Po koronacji przeprowadził
swój urząd z Pragi do Wiednia, a dla Czech ustanowiono urząd
Starosty. 21 marca 1618 roku zwołano w Pradze zebranie protestantów
-(pomimo zakazu cesarza Matthiasa). Dwa dni później delegacja
protestujących wybrała się na zamek
Hradczany, gdzie prowadzono rozmowy ze nowym starostÄ…. (Martinitz
i Slavata i ich sekretarz Fabricius, którzy w rozmowach
reprezentowali cesarza). Ponieważ nie doszło do porozumienia
protestujący wyrzucili przez okno z wysokości 17m reprezentantów
cesarza. Jak się później okazało, ten "Rewolucyjny Akt"
został zaplanowany - chodziło o polityczny przewrót. To był początek
długiej 30 - letniej wojny religijnej, która dla całej Europy okazała
siÄ™ straszna. |
|
Protestanci pod wodzÄ… Matthiasa Thurna
organizujÄ… 30 osobowy "Dyrektoriat", organizujÄ… armiÄ™. Jezuici
zmuszeni do opuszczenia Czech, arcybiskupa Pragi, i wszystkich
zakonników przegoniono. Stany zaczęły walczyć przeciw wszystkim co
królewskie, a protestanci przeciw wiernym królowi, katolikom. Wiedeń
niezdecydowany przyglądał się Pradze - . Cesarz Matthias był
skłonny do negocjacji, krół Ferdynand II - mając poparcie swojego
wujka króla Hiszpanii Philippa III, naciskał na militarne
rozwiązanie problemu w Czechach. Doradca cesarza Khlesl został
przez Ferdynanda II aresztowany - cesarz na aresztowanie swojego
doradcy nie zareagował, wiec dworska "partia popierająca siłowe
rozwiązanie - była górą. Ale do otwartej wojny doszło dopiero po śmierci
cesarza. |
|
20 marca 1619 roku w Wiedniu umiera cesarz
Matthias. Ponieważ przyrzeczenia króla Ferdynanda II
nie zostały dotrzymane 5 czerwca 1619 rok rebelianci z Czech stanęli
(pod przewodnictwem Heinricha Matthiasa Thurna ) przed bramami
zamku we Wiedniu. Delegacja wysłana do
Ferdynanda II (jeszcze nie cesarza) żądała uznania praw nabytych i
zawarcia pokoju, do tych żądań dołączyły się również Stany w Austrii.
Ferdynand dysponował jednak większymi siłami, a pomogli mu również
sami mieszkańcy Wiednia, więc rebelianci zostali zmuszeni do wycofania w
kierunku Pragi. |
|
|
Ferdynand II cesarz Rzymu i Rzeszy Niemieckiej Urodzony 9 sierpnia 1578 w Graz I -związek małżeński 24 kwietnia 1600 w Graz z Marią Anną księżniczką Bawarii (*18.12.1574, - 8.03.1616) II - związek małżeński 2 lutego 1622 w Innsbrucku z Eleonorą księżniczką z Mantua (*23.9.1598, -27.6.1655) 29.6.1617 rok w Pradze (po przysiędze złożonej stanom Czech i Śląska) wybrany na króla Czech i Śląska. 1.07.1618 roku w Preβburg koronowany na króla Węgier 9.09.1619 roku koronowany Frankfurt n/M na cesarza Rzymu i Niemiec zmarł, 15 lutego 1637 w Wiedniu. |
Z pierwszego małżeństwa urodziło się siedmioro dzieci: | |
1- Christina (1601-1601). 2 - Karol (1603-1603). 3 - Johann (1605-1619). 4 - Ferdinand IV (jako późniejszy cesarz Ferdynand III). 5 - Maria Anna (1610 - 1665). 6 - Cäcilia Renata ( 1611-1644), 13.9.1637 w Krakowie poślubiła Władysława IV (Waza) króla Polski w latach 1632-1648. 7- Leopold Wilhelm (1614-1662) od 1655 do swojej śmierci biskup Wrocławia. |
|
Powstanie praskie (1618), kiedy to wyrzucono z
okna przedstawicieli cesarza, spowodowało wysłanie z Opola korpusu
wojsk "dla ochrony religii". Opolanie zachowali jednak neutralność -
próbowali być pośrednikiem, oświadczyli protestantom, ze muszą sie
zadowolić praktykowaniem religii w domu. Oficjalnie z politycznego
punktu widzenia potępiali protestantów, ale z religijnego sprzyjali.
Mieszczanie Opola - protestanci próbowali stosować siłę, szczególnie
podczas obrzędów pogrzebowych według rytuału luterańskiego. Dochodziło
do rękoczynów i rozwalania bram cmentarnych, a ceremonia pogrzebowa
odbywała sie pod ochrona muszkieterów. Gdy do Starostwa
opolskiego dotarła wiadomość o zwycięstwach Ferdynanda II i o
pogromie protestantów w Czechach, zakazano w sposób jak najsurowszy
wszelkich praktyk w nowej religii. |
|
Powstanie praskie skończyło się wielką
klęską dla Czechów. "Biała Góra w Czechach" (8.11.1620 rok), tam
zanim rozgorzała wojna trzydziestoletnia odbyła sie mała wojenka
miedzy UniÄ… protestanckÄ… (22 tysiÄ…ce wojska), a LigÄ… katolickÄ… (28
tysięcy wojska), którzy wcześniej zawarli pakt o nie agresji w (Ulm) -
ale tylko na terenach rzeszy niemieckiej Czechy to nie rzesza, więc
traktatu nie naruszono. Przywódcy, którym się nie udało uciec, zostali
zgładzeni a ich majątki skonfiskowane. 30 000 rodzin zostało
wysiedlonych z kraju, zwolennikom skonfiskowano wielkie
posiadłości (około 650). Książęta, hrabiowie zasłużeni dla dworu
Habsburgów ale sprzyjający protestantom zmuszeni zostali do opuszczenia
kraju. Wydawało się że to już koniec dla protestantów, ale to był
dopiero poczÄ…tek. |
|
Cesarz Ferdynand II znalazł poparcie
papieża Pawła V, króla Hiszpanii Philippa III,
oraz Katolickiej Ligii w Bawarii, od
której był silnie militarnie uzależniony. Ale i protestanci mieli swoje
poparcie.
Unia, którą wcześniej już założono miała
poparcie króla Szwedów - Gustawa Adolfa II i króla Danii
Christiana IV. I tak zaczęła się Wielka Wojna pomiędzy
LigÄ… KatolickÄ… i
Unią Protestancką, która trwała 30 lat.
|
|
Do egzekucji edyktu, cesarz Ferdynand II zobowiązał czeskiego szlachcica Alberta Wallensteina - o którym będzie jeszcze głośno na Śląsku, wychowany w biednej rodzinie protestantów, przeszedł na katolicyzm dopiero w 1606 roku. Brał również czynny udział w bitwie pod Białą Górą, gdzie się wykazał, a potem "zakupił z prawem dziedziczenia" dobra skonfiskowane protestantom. W 1623 roku podniesiony do rangi księcia rzeszy niemieckiej. Kiedy wojna trzydziestoletnia nabrała rozmachu, Wallenstein, za zgodą i poparciem cesarza miał pod swoim dowództwem wielką armię, która dotarła i do naszego Opola a w kronice Prószkowa czytamy o wielkich spustoszeniach jakie w Prószkowie czyniono. |
|
Co nowego w naszym Folwarku? | |
Przy drodze z księstwa raciborskiego do opolskiego na
polu Jajsiowym w roku 1627 wybudowano kapliczkę, którą do dziś możemy
oglądać. Wiele jest legend na jej temat. Ja dodam następną. |
|
Nasza najstarsza budowla w Folwarku 1627 rok - 10 lat już trwają wojny religijne w państwie Habsburgów, do którego i nasz Folwark należy |
|
Datę można wyraźnie odczytać ! |
|
Więcej następnym razem. | |
pozdrowienia z folwarku rudolf |
|