Pofyrtane dzieje Folwarku  część X

Pofyrtane dzieje Folwarku  część X

powrót
 

  Jak już wspomniaÅ‚em w części IX Stany Czech i ÅšlÄ…ska wybraÅ‚y sobie nowego króla Ferdynanda II, pod warunkiem, że ten bÄ™dzie respektowaÅ‚ przywileje ustanowione dla nich, przez cesarza Rudolfa II.  Ale tak siÄ™ nie staÅ‚o, co można byÅ‚o już wczeÅ›niej przewidzieć na podstawie jego rzÄ…dów w Austrii, gdzie jeszcze  przed koronacjÄ… na króla Czech i ÅšlÄ…ska - jako arcyksiążę  od 1596 roku sprawowaÅ‚ wÅ‚adzÄ™. Już wtedy, jego pierwszym posuniÄ™ciem byÅ‚o  cofnąć wszystkie przywileje dla protestantów. ZmusiÅ‚ wszystkich wyznawców nowej wiary do nawrócenia albo natychmiastowego opuszczenia kraju. To spowodowaÅ‚o wielki zaburzenia gospodarcze w Austrii. Nie zważajÄ…c na skutki upadku gospodarki,  arcyksiążę Ferdynand - wtedy jeszcze III, dalej konsekwentnie prowadziÅ‚ kontrreformacjÄ™, biorÄ…c przykÅ‚ad od swojego wujka króla Hiszpanii Philippa III, który rekatolizowaÅ‚ kraj wszelkimi sposobami.
 

  Ale w czerwcu 1617 roku uroczyÅ›cie w Pradze  przed koronacjÄ… przysiÄ™gaÅ‚, że wszystkie przywileje protestantów zostanÄ… zachowane. Po koronacji przeprowadziÅ‚ swój urzÄ…d  z Pragi do Wiednia, a dla Czech ustanowiono urzÄ…d Starosty. 21 marca 1618 roku zwoÅ‚ano w Pradze zebranie protestantów -(pomimo zakazu cesarza Matthiasa). Dwa dni później delegacja protestujÄ…cych wybraÅ‚a siÄ™ na zamek Hradczany, gdzie prowadzono rozmowy ze nowym starostÄ…. (Martinitz i Slavata i ich sekretarz Fabricius,  którzy w rozmowach reprezentowali cesarza). Ponieważ nie doszÅ‚o do porozumienia protestujÄ…cy wyrzucili przez okno z wysokoÅ›ci 17m  reprezentantów cesarza. Jak siÄ™ później okazaÅ‚o, ten "Rewolucyjny Akt" zostaÅ‚ zaplanowany - chodziÅ‚o o polityczny przewrót. To byÅ‚ poczÄ…tek dÅ‚ugiej 30 - letniej wojny religijnej, która dla caÅ‚ej Europy okazaÅ‚a siÄ™ straszna.
 

  Protestanci pod wodzÄ… Matthiasa Thurna organizujÄ… 30 osobowy "Dyrektoriat", organizujÄ… armiÄ™. Jezuici zmuszeni do opuszczenia Czech, arcybiskupa Pragi, i wszystkich  zakonników przegoniono. Stany zaczęły walczyć przeciw wszystkim co królewskie, a protestanci przeciw wiernym królowi, katolikom. WiedeÅ„ niezdecydowany przyglÄ…daÅ‚ siÄ™ Pradze - . Cesarz Matthias byÅ‚ skÅ‚onny do negocjacji, krół Ferdynand II - majÄ…c poparcie swojego wujka króla Hiszpanii Philippa III,  naciskaÅ‚ na militarne rozwiÄ…zanie problemu w Czechach. Doradca cesarza Khlesl zostaÅ‚ przez Ferdynanda II aresztowany - cesarz na aresztowanie swojego doradcy nie zareagowaÅ‚, wiec dworska "partia popierajÄ…ca siÅ‚owe rozwiÄ…zanie - byÅ‚a górÄ…. Ale do otwartej wojny doszÅ‚o dopiero po Å›mierci cesarza.
 

  20 marca 1619 roku  w Wiedniu umiera cesarz Matthias.  Ponieważ przyrzeczenia króla Ferdynanda II  nie zostaÅ‚y dotrzymane 5 czerwca 1619 rok rebelianci z Czech stanÄ™li (pod przewodnictwem Heinricha Matthiasa Thurna ) przed bramami zamku we Wiedniu. Delegacja wysÅ‚ana do Ferdynanda II (jeszcze nie cesarza) żądaÅ‚a uznania praw nabytych i zawarcia pokoju, do tych żądaÅ„ doÅ‚Ä…czyÅ‚y siÄ™ również Stany w Austrii. Ferdynand dysponowaÅ‚ jednak wiÄ™kszymi siÅ‚ami, a pomogli mu również sami mieszkaÅ„cy Wiednia, wiÄ™c rebelianci zostali zmuszeni do wycofania w kierunku Pragi.
 

Ferdynand II cesarz Rzymu i Rzeszy Niemieckiej
Urodzony 9 sierpnia 1578 w Graz

I -związek małżeński 24 kwietnia 1600 w Graz z Marią Anną księżniczką Bawarii (*18.12.1574, - 8.03.1616)
II - związek małżeński 2 lutego 1622 w Innsbrucku z Eleonorą księżniczką z Mantua (*23.9.1598, -27.6.1655)

29.6.1617 rok w Pradze (po przysiędze złożonej stanom Czech i Śląska) wybrany na króla Czech i Śląska.
1.07.1618 roku w Preβburg koronowany na króla Węgier
9.09.1619 roku koronowany Frankfurt n/M na cesarza Rzymu i Niemiec

zmarł, 15 lutego 1637 w Wiedniu.

 
Z pierwszego małżeństwa urodziło się siedmioro dzieci:

1- Christina (1601-1601).  2 - Karol (1603-1603). 3 - Johann (1605-1619). 4 - Ferdinand IV (jako późniejszy cesarz Ferdynand III). 5 - Maria Anna (1610 - 1665). 6 - Cäcilia Renata ( 1611-1644), 13.9.1637 w Krakowie poÅ›lubiÅ‚a WÅ‚adysÅ‚awa IV (Waza)  króla Polski w latach 1632-1648. 7- Leopold Wilhelm (1614-1662) od 1655 do swojej Å›mierci biskup WrocÅ‚awia.

 

  Powstanie praskie (1618), kiedy to wyrzucono z okna przedstawicieli cesarza, spowodowaÅ‚o  wysÅ‚anie z Opola korpusu wojsk "dla ochrony religii". Opolanie zachowali jednak neutralność - próbowali być poÅ›rednikiem, oÅ›wiadczyli protestantom, ze muszÄ… sie zadowolić praktykowaniem religii w domu. Oficjalnie z politycznego punktu widzenia potÄ™piali protestantów, ale z religijnego sprzyjali. Mieszczanie Opola - protestanci próbowali stosować siÅ‚Ä™, szczególnie podczas obrzÄ™dów pogrzebowych wedÅ‚ug rytuaÅ‚u luteraÅ„skiego. DochodziÅ‚o do rÄ™koczynów i rozwalania bram cmentarnych, a ceremonia pogrzebowa odbywaÅ‚a sie pod ochrona muszkieterów. Gdy do Starostwa opolskiego dotarÅ‚a wiadomość o zwyciÄ™stwach Ferdynanda II i o pogromie protestantów w Czechach, zakazano w sposób jak najsurowszy wszelkich praktyk w nowej religii.
 

   Powstanie praskie skoÅ„czyÅ‚o siÄ™ wielkÄ… klÄ™skÄ… dla Czechów. "BiaÅ‚a Góra w Czechach" (8.11.1620 rok), tam zanim rozgorzaÅ‚a wojna trzydziestoletnia odbyÅ‚a sie  maÅ‚a wojenka miedzy UniÄ… protestanckÄ… (22 tysiÄ…ce wojska), a LigÄ… katolickÄ… (28 tysiÄ™cy wojska), którzy wczeÅ›niej zawarli pakt o nie agresji w (Ulm) - ale tylko na terenach rzeszy niemieckiej Czechy to nie rzesza, wiÄ™c traktatu nie naruszono. Przywódcy, którym siÄ™ nie udaÅ‚o uciec, zostali zgÅ‚adzeni a ich majÄ…tki skonfiskowane. 30 000 rodzin zostaÅ‚o wysiedlonych z kraju, zwolennikom  skonfiskowano wielkie posiadÅ‚oÅ›ci (okoÅ‚o 650). Książęta, hrabiowie zasÅ‚użeni dla dworu Habsburgów ale sprzyjajÄ…cy protestantom zmuszeni zostali do opuszczenia kraju. WydawaÅ‚o siÄ™ że to już koniec dla protestantów, ale to byÅ‚ dopiero poczÄ…tek.
 

  Cesarz Ferdynand II znalazÅ‚ poparcie papieża PawÅ‚a V,   króla Hiszpanii Philippa III,  oraz Katolickiej Ligii w Bawarii, od której byÅ‚ silnie militarnie uzależniony. Ale i protestanci mieli swoje poparcie. Unia, którÄ… wczeÅ›niej już zaÅ‚ożono miaÅ‚a poparcie króla Szwedów - Gustawa Adolfa II i króla Danii Christiana IV. I tak zaczęła siÄ™ Wielka Wojna pomiÄ™dzy LigÄ… KatolickÄ… i UniÄ… ProtestanckÄ…, która trwaÅ‚a 30 lat.
 
  W pierwszych latach Ferdynand odnosiÅ‚ wielkie zwyciÄ™stwa. W dniu 10 maja 1627 dla Czech, Moraw i ÅšlÄ…ska wydano nowe dyrektywy organizacyjne, w których zapewniono: prawo dziedziczenia dla linii Habsburgów, pozbawiono stany w Czech Morawach i na ÅšlÄ…sku prawa w przyszÅ‚ych wyborach na króla, a kancelaria  cesarza zostaÅ‚a definitywnie przeniesiona do Wiednia.

   W 1629 roku wydaÅ‚ edykt, w którym zapisano, że wszystkie  dobra (majÄ…tki, koÅ›cioÅ‚y, klasztory, fundacje, biskupstwa) zabrane od 1552 roku katolikom przez protestantów majÄ… być natychmiast zwrócone.
 

  Do egzekucji edyktu, cesarz Ferdynand II zobowiÄ…zaÅ‚ czeskiego szlachcica Alberta Wallensteina - o którym bÄ™dzie jeszcze gÅ‚oÅ›no na ÅšlÄ…sku, wychowany w biednej rodzinie protestantów, przeszedÅ‚ na katolicyzm dopiero w 1606 roku. BraÅ‚ również czynny udziaÅ‚ w bitwie pod BiaÅ‚Ä… GórÄ…, gdzie siÄ™ wykazaÅ‚,  a potem "zakupiÅ‚ z prawem dziedziczenia"  dobra skonfiskowane protestantom.  W 1623 roku podniesiony do rangi ksiÄ™cia rzeszy niemieckiej. Kiedy wojna trzydziestoletnia nabraÅ‚a rozmachu, Wallenstein, za zgodÄ… i poparciem cesarza miaÅ‚ pod swoim dowództwem wielkÄ… armiÄ™, która dotarÅ‚a i do naszego Opola a w kronice Prószkowa czytamy o wielkich spustoszeniach jakie w Prószkowie czyniono.

Co nowego w naszym Folwarku?

Przy drodze z księstwa raciborskiego do opolskiego na polu Jajsiowym w roku 1627 wybudowano kapliczkę, którą do dziś możemy oglądać. Wiele jest legend na jej temat. Ja dodam następną.
   Kiedy siÄ™ czyta jakie okropnoÅ›ci spotkaÅ‚y czeskich protestantów, na co byli narażeni nasi opolscy protestanci, czy nie nasuwa siÄ™ tu odpowiedź;
My Folwarczanie jesteśmy katolikami.
Maszerujące wojska, tropiące protestantów na swej drodze miały widoczny znak.
Tu nie musimy się zatrzymywać, tu mieszkają katolicy.! ?

 

Nasza najstarsza budowla w Folwarku 1627 rok - 10 lat już trwają wojny religijne w państwie Habsburgów, do którego i nasz Folwark należy

 

Datę można wyraźnie odczytać !

 
Więcej następnym razem.

pozdrowienia z folwarku rudolf

powrót

Odwiedzin ogółem: 003726 Odwiedzin dzisiaj: 1

Iloœæ osób on-line: 1