Pofyrtane dzieje Folwarku   część XIV

powrót

1705 - 1711 Josef I naszym cesarzem. Przygotowywany już od dzieciństwa, gdyż jego dwaj bracia (z I małżeństwa Leopolda I) zmarli wcześnie, jeszcze przed jego narodzeniem. Już w wieku 9 lat został królem Węgier. Mając 13 lat został królem Rzymu i rzeszy niemieckiej. Od tego momentu towarzyszył ojcu cesarzowi Leopoldowi I jako król i brał udział we wszystkich naradach. Miał więc okazję poznać dokładnie wszystkie tajniki  gospodarki i polityki prowadzonej przez Habsburgów. Dlatego też zaraz po śmierci ojca Leopolda I (1705) mógł bez oporów (opozycji) kierować państwem. Jako cesarz Josef I nie zamykał się przed radami obcych, ale do swojego otoczenia był zawsze w wielkim dystansie. W sprawach religijnych był tolerancyjny. W wieku 21 lat poślubił Amalię Wilheminę - księżną von  Braunschweig-Lindenburg - protestantka, która przed zaślubinami przeszła na katolicyzm. Piękna (jak piszą) i dobrze wykształcona księżna nie miała jednak wielkiego wpływu na jego decyzje. Zmarł mając 33 lata we Wiedniu.

Cesarz Josef I urodził się 26.07 1678 we Wiedniu jako (7) dziecko  ojca Leopolda I,  a jako (1) dziecko z III małżeństwa z Eleonorą Magdaleną von Pfalz-Neuburg.

Związek małżeński zwarł 24.02.1699 z księżną Amalią Wilhelminą von Branschweig-Lüneburg. Urodziła troje dzieci (drugie zmarło, nie dożyło 1-urodzin)

9.12. 1687 koronowany na króla Węgier

26.01.1690 koronowany na króla Rzymu i rzeszy niemieckiej

5.05.1705 wybrany na króla Czech i Śląska ( nie koronowany)

5.05.1705 uznany za cesarza.

Zmarł 17 kwietnia 1711 roku we Wiedniu


  Rządził tylko 6 lat, Kontynuował wojny prowadzone przez swego ojca Leopolda I wprowadzał też dalsze zmiany w rządzeniu państwem, szczególnie w sądownictwie gdzie panowała wielka samowola i stosowano różne miarki. Możnym wiele rzeczy niegodziwych uchodziło bezkarnie, natomiast mieszczanie i chłopi traktowani byli według twardego kodeksu w tamtych czasach. Idzikowski pisze: "szybko przekazywani byli (instigatori) - katowi na ostre pytanie, a po przyznaniu sie do winy skazywani na śmierć przez ogień, miecz, czy stryczek a wielu ( w 1717 roku) wysłano na galery corocznie we wrześniu i w marcu do Wiednia" . Dalej Idzikowski pisze: hrabia Jerzy Proskowski i Baltazar Pückler pozwolili sobie na bezprawne wyprawy w lasy należące do wikarii w Niemodlinie. Właściciele się poskarżyli, że zostali  - przez Pücklerowską czeladź mocno poturbowani i poranieni. Pückler został skazany na 1000 dukatów, ale się odwoływał do cesarza od wyroku i nie płacił - sprawa ciągnęła się latami, tak że sprawca zmarł śmiercią naturalną nie doczekawszy się cesarskiego ułaskawienia.
 

  W okresie rządów Josefa I (1707) w Polsce wybuchła zaraza. Zostały zamknięte wszystkie granice , zburzono wszystkie przeprawy mostowe, a na drogach przekopano głębokie rowy. Kto mimo wszystko przekroczył granicę został zastrzelony albo na szubienicach stojących przy granicy bez sądu i żadnych formalności przez kata powieszony. Wewnątrz księstwa bez pisemnego zezwolenia nie wolno się było nikomu poruszać.

   1711 roku 17-tego kwietnia we Wiedniu umiera cesarz Josef I, jego miejsce zajmuje młodszy bart Karol III, ale poznamy go jako cesarz Karola VI w następnej części.
  To już ostatnie lata panowania dynastii Habsburgów w naszej okolicy. Przez te dwieście lat w zasadzie nic się nie zmieniło, zachowały się jeszcze stare średniowieczne stosunki społeczne. Byliśmy za daleko od Wiednia, aby tam wprowadzone zmiany zadziałały i u nas - na zmiany poczekamy jeszcze następne 100 lat. 
 

Zamek na Ostrówku w Opolu
 (szkic autor nie znany)

 

W głębi widoczne winowskie i goreckie górki

  
  W roku 1751 Opole miało 1186 mieszkańców, 20 piekarzy, 20 masarzy, 9 kowali, 7 krawców, 3 kołodziejów, 4 stolarzy, 12 kramarzy (sklepików straganów), 37 tkaczy płótna, 9 kuśnierzy, byli jeszcze rymarze kapelusznicy, siodlarze, ślusarze.
  A jak to wyglądało w naszej parafii?

Do tej pory udało mi się ustalić tylko niektórych, a więc po kolei, zaczniemy od najważniejszych na wsi - sołtysów.

nazwisko imię miejscowość funkcja / zawód

udokumentowany rok

Kornek Franciszek Folwark sołtys (Scholtze) 1769, 1784
Gambietz Gregori Gorki sołtys 1775
Wieshala Michael Górki Gorek sołtys 1794
Rabb Bartek Wójtowa Wieś Vogsdorf sołtys 1797
Kutz Andreas Nowa Kuźnia Neuhamer sołtys 1784
Wieshala Grzegorz Domecko  Dometzko sołtys 1792,1796
Piechaczek Johann Boguszyce Bogushitz sołtys
Müller Franciszek Dombrówka sołtys 1803
Kutz Urban Chrząszczyce sołtys 1782
Kowol Michael Źlinice sołtys 1768
Piechaczek Bartholomeo Chrzowice młynarz - 1800, 1784 (Molitor)
Schiller Anton Nowa Kuźnia młynarz 1789 jako świadek
Schiller Anton Nowa Kuźnia młynarz 1800 jako pan młody, ślub z Jadwigą lat 22
Wotzka Casper Boguszyce młynarz

1797, 1792

Cebula Johan Źlinice młynarz 1799
Sosna Andreas Domecko młynarz 1798, 1802,
Hanus Casper Ochodze młynarz 1768
Pokuta Thomas Chrząszczyce organista 1775
Czaja Simon Chrząszczyce organista 1803
Czura Simon Chrząszczyce Schulmeister 1799
Nowol Joseph Prószków Burmistrz 1795
Rzitka Johann Prószków fabrykant 1786
Czech Valentin Chrząszczyce Karczmarz 1766 (kretschmer)
Czech Tomas Chrząszczyce karczmarz 1797 Tabernator
Bida Michael Złotniki karczmarz 1767 (kretschmer)
Lempka Casper Źlinice karczmarz 1768, 1797 Tabernator
Wieshala Matheus Domecko Karczmarz 1767, Tabernator
Kuśnierz Walentinus Domecko kowal (Schmid) 1784
Murgasz Wawrzin Chrząszcyce kowal 1792
Dudek Johann Ochodze Kowal 1803
Janikula Franciszek Folwark kowal 1783
Janikula Matheus Boguszyce kowal 1768                                            
Somer  Johan

 

Domecko

 

stolarz

 

1768

 

20 stycznia 1766 udzielono ślubu Jakubowi lat 21 synowi Franciszka Piechaczka (bauer) z Chrząszczyc i Mariannie córce Valentina Czech (karczmarz i bauer) z Chrząszczyc. Świadkowie: Jakub Piechaczek i Georgi Lysy (bauer) z Chrząszczyc
 

20 stycznia 1766 roku udzielono ślubu Sebastianowi lat 26 synowi Georga Łuszczyk z Follwarku z Marianna lat 20 córka Christopha Brzoza (robottgärtner - chłop pańszczyźniany) z Winowa. Świadkowie: Jakob Świętek i Mathias Czaja (bauer) z Folwarku  
 

8 lutego 1767 roku udzielono śluby Jakubowi lat 24 synowi Josepha Katszuba (bauer) z Chrząszczyc z Marianna lat 22 córką Alberta Kubicza (bauer) z Chrząszczyc. Świadkowie: Mathias Rybarczyk i Jakob Wieczorek z Chrząszczyc
 

25 sierpnia 1767 roku udzielono ślubu Michaelowi lat 27 synowi Johanna Sommers (bauer) z Domecka z panną Marianną lat 20, córką Valentina Dudek (gärtner - zagrodnik) z Domecka. Świadkowie: Mathes Wieszala (Kretschmer - karczmarz) i Johann Trojak (Freigärtner wolny zagrodnik) z Domecka
 
17 maja 1767 roku udzielon ślubu Michaelowi Bida lat 46 (wdowiec, Kretschmer - Karczmarz) ze Złotnik z panną Cathariną lat 23 córką Jakuba Piechaczka (bauer) ze Chrzowic. Świadkowie: Franciszek Piechaczek (bauer) ze Chrzowic, oraz Martin Lambek (tu chodzi prawdopodobnie o Lempka -bauer) ze Złotnik
 
31 stycznia 1768 rok udzielono ślubu Bartkowi Gambiec lat 45 (wdowiec , bauer) z Gorek z wdową Anną Maria Czaja lat 39 z Folwarku (bauerka - na gruntach w Gorkach). Świadkowie: Gregor Gambiec i Casper Niespor (bauery) z Gorek.
 
29 maja 1768 roku udzielono ślubu, Walentemu Hanus lat 28 (wdowiec, Freigärtner - wolny zagrodnik) z Ochodz z panną Marianną  lat 17 córką Grzegorza Kuśnierz (halb bauer) z Domecka (z domem w Ochodzach ?). Świadkowie: Valentin Gogolak z Ochodz (halb bauer) i Johan Somer stolarz z Domecka
 
  Wszystkie tłumaczenia własne - nie profesjonalne (mogą być pomyłki)  Tyle na dziś!

       pozdrowienia z folwarku rudolf

         powrót                                           

Odwiedzin ogółem: 004566 Odwiedzin dzisiaj: 2

Ilo osb on-line: 1