Zmarł w 1201 roku

Pofyrtane dzieje Folwarku

powrót
 

Synowie Władysława II "Wygnańca zaczynają swoje rządy na Śląsku w roku 1163.

 

Bolesław "Wysoki" (*ok.1127-1201)
książę śląski 1163 -1177
Książę wrocławski 1177 -1201
książę głogowski 1180/90 - 1201
Mieszko "PlÄ…tonogi"(* - 1211)
książę śląski 1163 - 1177
Książę raciborski 1177 - 1211
książę opolski 1202- 1211
Książę krakowski 1210- 1211

Konrad
książę głogowski 1177-1180/90

 

 
  JeÅ›li dokÅ‚adnie przypatrzeć siÄ™ datom przytoczonym wyżej, widać wyraźnie jak w krótkim czasie zmieniali siÄ™ wÅ‚aÅ›ciciele na ÅšlÄ…sku - a byli to tylko bracia.

 W 1163 roku - BolesÅ‚aw "KÄ™dzierzawy" wyraziÅ‚ zgodÄ™ (pod przymusem cesarza) na powrót synów "WygnaÅ„ca".

 W 1172 roku - po 9-ciu latach BolesÅ‚aw "Wysoki" musiaÅ‚ opuÅ›cić ÅšlÄ…sk i szukać pomocy u Cesarza Fryderyka   "Barbarosy" (przyczyny konfliktu sÄ… nie jasne). Nie doszÅ‚o do wojny, ale "KÄ™dzierzawy" zapÅ‚aciÅ‚ jednorazowy haracz 8 tysiÄ™cy grzywien.

 W 1177 roku - bracia ponownie, uwikÅ‚ali siÄ™ w konflikt zbrojny miÄ™dzy sobÄ…. Po powrocie z wygnania (1163) przy podziale ÅšlÄ…ska pominiÄ™to Konrada, który byÅ‚ przeznaczony do stanu duchownego. Ziemie Å›lÄ…skie znowu dzielono. BolesÅ‚aw "Wysoki" zatrzymaÅ‚ WrocÅ‚aw (z Opolem), Mieszka "PlÄ…tonogi" otrzymaÅ‚ ziemie raciborskie, a dla Konrada zostaÅ‚y ziemie gÅ‚ogowskie, które po trzech latach (po jego Å›mierci) znowu przyÅ‚Ä…czyÅ‚ BolesÅ‚aw "Wysoki" do swoich.

 W  1195 roku, czyli 6 lat przed swojÄ… Å›mierciÄ… ziemie opolskie przekazaÅ‚ synowi  (JarosÅ‚awowi), który od 1198-1201 byÅ‚ jednoczeÅ›nie wybrany (wybór wymuszony przez ojca) biskupem wrocÅ‚awskim. Ów JarosÅ‚aw dowodziÅ‚ w 1195 roku korpusem w bitwie nad MozgawÄ… pod JÄ™drzejowem przeciwko wojskom Leszka BiaÅ‚ego. JarosÅ‚aw otrzymaÅ‚ wtedy Opole i ZiemiÄ™ OtmuchowskÄ… Å‚Ä…cznie z NysÄ…. ZmarÅ‚ w 1201 roku.

W  1201 roku - umiera BolesÅ‚aw "Wysoki".

W 1201 roku - po Å›mierci BolesÅ‚awa "Wysokiego", KsiÄ™stwo wrocÅ‚awskie obejmuje jego drugi syn Henryk (zwany Brodaty)  Zaczyna siÄ™ "nowa era" na ÅšlÄ…sku, "Monarchia Henryków ÅšlÄ…skich" (1201-1241)

W 1201 roku - Henryk zabiera ziemie swojego brata (Jarosławowi nie wiadomo przed czy po jego śmierci 1201. Wiadomo tylko, że Jarosław zmarł kilka miesięcy wcześniej niż jego ojciec) ) księstwo opolskie i przyłącza do swojej ojcowizny - księstwa wrocławskiego.

W 1202 roku - Mieszko Plątonogi zbrojnie odbiera (bratankowi - Henrykowi) księstwo opolskie i przyłącza do swojego - raciborskiego.
 

PrzyÅ‚Ä…czenie przez Mieszka "PlÄ…tonogiego" ksiÄ™stwa opolskiego  do raciborskiego na poczÄ…tku XIII wieku, dziÅ› uważamy za oficjalne powstanie, uksztaÅ‚towanie siÄ™ ksiÄ™stwa górnoÅ›lÄ…skiego zwanym od tego czasu opolskim. Ale uksztaÅ‚towanie siÄ™ nowego ksiÄ™stwa opolsko-raciborskiego, wcale nie oznaczaÅ‚o koniec wojen  na ÅšlÄ…sku i poza nim, miÄ™dzy Piastami.
 

  W owym czasie Opole z polskiej wioski jakÄ… byÅ‚o od opanowania ÅšlÄ…ska przez wojów Mieszka I (okoÅ‚o 990 r., chociaż znalazÅ‚em i taka informacjÄ™ że wieÅ› Opole zdobyÅ‚ BolesÅ‚aw Chrobry 999 r.) stosunkowo szybko rozwinęło siÄ™ w znaczÄ…ce polskie miasto. OczywiÅ›cie przynależny obszar staÅ‚ siÄ™ OpolszczyznÄ… Ale wojny, które wciąż wybuchaÅ‚y byÅ‚y niszczÄ…ce a samo miasto zapewne wielokrotnie pÅ‚onęło. Zapewne zbudowano mury obronne (palisady), które zabezpieczaÅ‚y mieszkaÅ„ców przed sÄ…siadami (braćmi, bratankami, wujkami, wyliczanie byÅ‚oby dÅ‚ugie - zaborcami). O budowie umocnieÅ„ jest wiele informacji, ale autorzy przypisujÄ… ich budowÄ™ różnym wÅ‚adcÄ… Opola, dlatego tego tematu nie analizowaÅ‚em. Ponieważ już BolesÅ‚aw "Wysoki" zaczynaÅ‚ jego lokacjÄ™ na prawie niemieckim, zaszÅ‚a potrzeba urzÄ…dzenia placu targowego (rynku). Wybrano teren pomiÄ™dzy wsiÄ… (dzisiejsza okolica koÅ›cioÅ‚a na górce) a rzekÄ… OdrÄ…. I jest wielce prawdopodobne, że byÅ‚o tak zaplanowane obszarowo i (równolegle /prostopadle) ulice,  jak  przedstawia to plan miasta z roku 1750 (patrz część II pofyrtane dzieje" Taka sugestia zostaÅ‚a wysuniÄ™ta przez F. Idzikowskiego "Geschichte der Stadt Oppeln".
 

Opole - plan miasta w roku 1734. Wykonany przez matematyka Daniela Pezolda.
Miasto królewskie Opole w Księstw Górnośląskim.

  Jak wyglÄ…daÅ‚o w praktyce, lokowanie Opola na prawie niemieckim w owym czasie tego nigdzie nie wyczytaÅ‚em. IstniejÄ… tylko zapisy o kolonistach. W pierwszym rzÄ™dzie (1175r.) , BolesÅ‚aw "Wysoki" z saksoÅ„skiej Pforte do Lubiąża sprowadziÅ‚ Cystersów - zakonników. Pforte to miejscowość blisko Altenburg gdzie bracia przebywali kilkanaÅ›cie lat na wygnaniu. Cystersi znali siÄ™ na budowaniu z cegÅ‚y. Klasztor staÅ‚ siÄ™ również oÅ›rodkiem piÅ›miennictwa. DziÅ› z tych zapisów korzystamy ( Å»ywot Å›w. Jadwigi Å›lÄ…skiej, Kronika henrykowska, czy Katalog biskupów WrocÅ‚awskich). W XIII w. powstaje kilka filii klasztoru. Å»ona PlÄ…tonogiego - LudmiÅ‚a, ufundowaÅ‚a klasztor żeÅ„ski w Rybniku, której syn Kazimierz książę opolski (1211-1230) przeniósÅ‚ do CzarnowÄ…s. Zakonnicy, którzy zostali Å›ciÄ…gniecie na ÅšlÄ…sk otrzymali od ksiÄ™cia nadania wielkich terenów ziemskich i przywilejów, które zezwalaÅ‚y im na lokowanie niemieckich kolonistów na dobrach klasztornych. Na dworach przebywali niemieccy rycerze i duchowni. Czerpano z niemieckich wzorców kulturowych, kojarzono małżeÅ„stwa z niemieckimi rodami.

 Sprawdzeni koloniÅ›ci lokowani na prawie niemieckim w pierwszych latach korzystali z tzw. "wolnizny" zwolnienie z wszystkich Å›wiadczeÅ„ na czas zagospodarowania. MieszkaÅ„cy Opola w pierwszym rzÄ™dzie uzyskali wolność osobistÄ…, bez wolnizny.

Prawo niemieckie (prócz okresu wolnizny) gwarantowało wolność osobistą.
Prawo do swobodnego dysponowania gospodarstwem, pod warunkiem wywiązywania się z ustalonych powinności.
Prawo do samorządu (własne sądownictwo w pierwszej instancji - wójt dla miasta, sołtys dla wsi).
Zwolnienia od wszystkich dodatkowych nie zapisanych świadczeń do jakich wobec księcia byli zobowiązani mieszkańcy danej miejscowości lokowanej na prawie książęcym - polskim.


 

  Ważnym elementem lokacji na prawie niemieckim byÅ‚a możliwość uiszczania swoich powinnoÅ›ci wobec ksiÄ™cia w pieniÄ…dzu. NastÄ…piÅ‚ szybki rozwój gospodarki towarowo- pieniężnej. Osadnicy niemieccy przyczynili siÄ™ również do rozwoju rolnictwa na ÅšlÄ…sku. Na ÅšlÄ…sku pierwsze miasta lokowane na prawie niemieckim to ZÅ‚otoryja, Lwówek i Åšroda ÅšlÄ…ska. Opole, co można wyczytać w różnych zapisach, korzystaÅ‚o w latach późniejszych z doÅ›wiadczeÅ„ prawa Åšredzkiego. To znaczy prawo magdeburskie zwane niemieckim, byÅ‚o w nastÄ™pnych latach modyfikowane w zależnoÅ›ci od lokalnych warunków. SamorzÄ…d ustanowiÅ‚ a książę później  cesarz lub król zatwierdzaÅ‚.
 

  Wójt - zasadźca (soÅ‚tys), reprezentowali wÅ‚aÅ›ciciela (ksiÄ™cia, króla lub cesarza) i posiadaÅ‚ poważny zakres wÅ‚adzy. ByÅ‚ pierwszÄ… instancjÄ… sÄ…downiczÄ…! SamorzÄ…d, rada miejska, wprowadzana zostaÅ‚a w latach późniejszych, a i tak dążyÅ‚a do przejÄ™cia uprawnieÅ„ wójta, czy soÅ‚tysa.
 

  W czasach, w których teraz jesteÅ›my, czyli poczÄ…tki kolonizacji niemieckiej, o zmianie doli Folwarczan nikomu siÄ™ nawet nie Å›niÅ‚o. ObowiÄ…zywaÅ‚o prawo książęce, które czyniÅ‚o mieszkaÅ„ców Folwarku niewolnymi. Zmuszani byli do każdej pracy na rzecz aktualnego wÅ‚aÅ›ciciela Opola i Opolszczyzny, czyli Mieszka "PlÄ…tonogiego"  w latach 1202-1211, nastÄ™pnie jego syna Kazimierza 1211-1230, potem jego wnuków (Mieszko II "OtyÅ‚y" 1230-1246 i WÅ‚adysÅ‚awa I 1246-1281). A wszyscy po kolei zamieszani byli w różne wojny i wojenki. A ich wojowie grabili, gwaÅ‚cili, mordowali a  po drodze palili wsie i miasta.

  Prawnuk Bolko I (opolski) 1281-1313 zasÅ‚uguje na wiÄ™cej miejsca - bo pierwszy "ogÅ‚osiÅ‚" zapisaÅ‚, że jest taka wieÅ›,  jak Vorwerk des Desco - czyli książęca.

Mieszko "Plątonogi" uważany za protoplastę górnośląskich Piastów

  "PlÄ…tonogi"  (byÅ‚ w owym czasie -1210 r.) najstarszy z żyjÄ…cych Piastów i chciaÅ‚ na postawie "Testamentu" BolesÅ‚aw Krzywoustego z roku 1138, zasiąść na tronie polskim w Krakowie. Papież Innocenty III wydaÅ‚ mandat (1210r.), w którym zalecaÅ‚ przestrzeganie statutu "Krzywoustego". MiaÅ‚ przy tym poparcie (nie bezinteresowne) bratanka "Brodatego", który również myÅ›laÅ‚ o tronie po wujku. Mieszko "PlÄ…tonogi zbrojnie opanowaÅ‚ Kraków, przez rok byÅ‚ ksiÄ™ciem Opola, Raciborza i Krakowa. Jego Å›mierć (1211r.) przekreÅ›liÅ‚a wszystkie plany.
 

  Na zakoÅ„czenie dzisiejszych rozważaÅ„ "pofyrtane dzieje Folwarku" mogÄ™ napisać, że dopiero w 1228 roku Henryk "Brodaty" w swoim ksiÄ™stwie (wrocÅ‚awskim) po raz pierwszy zezwoliÅ‚ osiedlać wieÅ› zamieszkaÅ‚Ä… przez ludność Å›lÄ…skÄ… na prawie niemieckim. Do WrocÅ‚awia mamy tylko 90 km, a bÄ™dziemy czekali jeszcze 200 lat na ten moment, chociaż za 100 lat znajdziemy siÄ™ już w innym paÅ„stwie.

z niewolnego jeszcze folwarku pozdrawia pra- - - - pra........wnuk rudolf

powrót



Iloœæ osób on-line: 1

Odwiedzin ogółem: 004537 Odwiedzin dzisiaj: 1

Iloœæ osób on-line: 1